Uwarunkowania i psychologiczne konsekwencje antropomorfizacji
Słowa kluczowe:
antropomorfizacja, dehumanizacja, wartościowanie, konsekwencje, antropomorfizacjiAbstrakt
Artykuł jest syntezą dotychczasowych badań psychologicznych nad zjawiskiem antropomorfizacji, ukazującą różne perspektywy spojrzenia na to zagadnienie, przyczyny antropomorfizacji oraz jej konsekwencje dla indywidualnego i społecznego funkcjonowania. Antropomorfizacja traktowana tu jest przede wszystkim jako wyraz nadania obiektowi znaczenia, prowadzący do wiary w posiadanie przez obiekt ludzkich atrybutów, co sprawia, że zabieg ten ma głęboki wydźwięk w poglądach i działaniach stosujących go osób.Bibliografia
Aggarwal, P. i McGill, A. L. (2007). Is that car smiling at me? Schema congruity as a basis for the evaluation of anthropomorphized products. Journal of Consumer Research, 34, 468-479.
Bastian, B., Costello, K., Loughnan, S. i Hodson, G. (2012). When closing the human-animal divide expands moral concern: The importance of framing. Social Psychological and Personality Science, 3, 421-429.
Costello, K. i Hodson, G. (2009). Exploring the roots of dehumanization: the role of animal--human similarity in promoting immigrant humanization. Group Processes & Intergroup Relations, 13(1), 3-22.
DiSalvo, C. i Gemperle, F. (2003). From seduction to fulfilment: The uses of anthropomorphic form in design. Designing pleasurable products and interfaces. W: DPPI ‘03 Proceedings of the 2003 international conference on designing pleasurable products and interfaces (s. 67-72). New York: ACM.
Epley, N., Akalis, S., Waytz, A. i Cacioppo, J. T. (2008). Creating social connection through inferential reproduction: Loneliness and perceived agency in gadgets, gods, and greyhounds. Psychological Science, 19(2), 114-120.
Epley, N., Schroeder, J. i Waytz, A. (2013). Motivated mind perception: Treating pets as people and people as animals. W: S. Gervais, (red.), Nebraska Symposium on Motivation, T. 60, (s. 127-152). New York: Springer.
Epley, N., Waytz, A., Akalis, S., Cacioppo, J. T. (2008). When we need a human: Motivational determinants of anthropomorphism. Social Cognition, 26(2), 143-155.
Epley, N., Waytz, A. i Cacioppo, J. T. (2007). On seeing human: A three-factor theory of anthropomorphism. Psychological Review, 114(4), 864-886.
Guthrie, S. E. (1993). The origin of anthropomorphism. Anthropomorphism as perception. W: Faces in the clouds: A new theory of religion (ss. 62-90, 91-121). New York, Oxford: Oxford University Press.
Morris, M. W., Sheldon, O. J., Ames, D. R. i Young, M. J. (2007). Metaphors and the market: consequences and preconditions of agent and object metaphors in stock market commentary. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 102, 174-192.
Mudyń, K. (2012). O różnych aspektach antropomorfizacji, „systemach intencjonalnych” i dyskretnym uroku technologii. W: J. Morbitzer, E. Musiał (red.), Człowiek, media, edukacja (s. 307-312). Kraków: Wyd. KTiME UP.
Mudyń, K. (2014). Między antropomorfizacją a dehumanizacją. Powracający problem natury ludzkiej. Czasopismo Psychologiczne, 20(1), 45-53.
Niemyjska, A., Drat-Ruszczak, K. (2013). When there is nobody, angels begin to fly: supernatural imagery elicited by a loss of social connection. Social Cognition, 31(1), 57-71.
Piaget, J. (2006). Jak sobie dziecko wyobraża świat. Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN.
Puzakova, M., Kwak, H. i Rocereto, J. F. (2009). Pushing the envelope of brand and personality: antecedents and moderators of anthropomorphized brands. Advances in Consumer Research, 36, 413-420.
Sobol, E. (red.). (1996). Antropomorfizacja. W: Słownikjęzyka polskiego PWN (s. 17). Warszawa: PWN.
Waytz, A., Cacioppo, J. T. i Epley, N. (2010a). Social cognition unbound: Psychological insights into anthropomorphism and dehumanization. Current Directions in Psychological Science, 19(1), 58-62.
Waytz, A., Cacioppo, J. T. i Epley, N. (2010b). Who sees human? The stability and importance of individual differences in anthropomorphism. Perspectives on Psychological Science, 5(3), 219-232.
Waytz, A. i Epley, N. (2012). Social connection enables dehumanization. Journal of Experimental Social Psychology, 48, 70-76.
Waytz, A., Morewedge, C. K., Epley, N., Monteleone, G., Gao, J. H. i Cacioppo, J. T. (2010c). Making sense by making sentient: Unpredictability increases anthropomorphism. Journal of Personality and Social Psychology, 99, 410-435.
Bastian, B., Costello, K., Loughnan, S. i Hodson, G. (2012). When closing the human-animal divide expands moral concern: The importance of framing. Social Psychological and Personality Science, 3, 421-429.
Costello, K. i Hodson, G. (2009). Exploring the roots of dehumanization: the role of animal--human similarity in promoting immigrant humanization. Group Processes & Intergroup Relations, 13(1), 3-22.
DiSalvo, C. i Gemperle, F. (2003). From seduction to fulfilment: The uses of anthropomorphic form in design. Designing pleasurable products and interfaces. W: DPPI ‘03 Proceedings of the 2003 international conference on designing pleasurable products and interfaces (s. 67-72). New York: ACM.
Epley, N., Akalis, S., Waytz, A. i Cacioppo, J. T. (2008). Creating social connection through inferential reproduction: Loneliness and perceived agency in gadgets, gods, and greyhounds. Psychological Science, 19(2), 114-120.
Epley, N., Schroeder, J. i Waytz, A. (2013). Motivated mind perception: Treating pets as people and people as animals. W: S. Gervais, (red.), Nebraska Symposium on Motivation, T. 60, (s. 127-152). New York: Springer.
Epley, N., Waytz, A., Akalis, S., Cacioppo, J. T. (2008). When we need a human: Motivational determinants of anthropomorphism. Social Cognition, 26(2), 143-155.
Epley, N., Waytz, A. i Cacioppo, J. T. (2007). On seeing human: A three-factor theory of anthropomorphism. Psychological Review, 114(4), 864-886.
Guthrie, S. E. (1993). The origin of anthropomorphism. Anthropomorphism as perception. W: Faces in the clouds: A new theory of religion (ss. 62-90, 91-121). New York, Oxford: Oxford University Press.
Morris, M. W., Sheldon, O. J., Ames, D. R. i Young, M. J. (2007). Metaphors and the market: consequences and preconditions of agent and object metaphors in stock market commentary. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 102, 174-192.
Mudyń, K. (2012). O różnych aspektach antropomorfizacji, „systemach intencjonalnych” i dyskretnym uroku technologii. W: J. Morbitzer, E. Musiał (red.), Człowiek, media, edukacja (s. 307-312). Kraków: Wyd. KTiME UP.
Mudyń, K. (2014). Między antropomorfizacją a dehumanizacją. Powracający problem natury ludzkiej. Czasopismo Psychologiczne, 20(1), 45-53.
Niemyjska, A., Drat-Ruszczak, K. (2013). When there is nobody, angels begin to fly: supernatural imagery elicited by a loss of social connection. Social Cognition, 31(1), 57-71.
Piaget, J. (2006). Jak sobie dziecko wyobraża świat. Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN.
Puzakova, M., Kwak, H. i Rocereto, J. F. (2009). Pushing the envelope of brand and personality: antecedents and moderators of anthropomorphized brands. Advances in Consumer Research, 36, 413-420.
Sobol, E. (red.). (1996). Antropomorfizacja. W: Słownikjęzyka polskiego PWN (s. 17). Warszawa: PWN.
Waytz, A., Cacioppo, J. T. i Epley, N. (2010a). Social cognition unbound: Psychological insights into anthropomorphism and dehumanization. Current Directions in Psychological Science, 19(1), 58-62.
Waytz, A., Cacioppo, J. T. i Epley, N. (2010b). Who sees human? The stability and importance of individual differences in anthropomorphism. Perspectives on Psychological Science, 5(3), 219-232.
Waytz, A. i Epley, N. (2012). Social connection enables dehumanization. Journal of Experimental Social Psychology, 48, 70-76.
Waytz, A., Morewedge, C. K., Epley, N., Monteleone, G., Gao, J. H. i Cacioppo, J. T. (2010c). Making sense by making sentient: Unpredictability increases anthropomorphism. Journal of Personality and Social Psychology, 99, 410-435.
Pobrania
Opublikowane
2014-12-01
Jak cytować
La Torre, A., & Mudyń, K. (2014). Uwarunkowania i psychologiczne konsekwencje antropomorfizacji. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Psychologica, 7(1), 57–68. Pobrano z https://studia-psychologica.uken.krakow.pl/article/view/5602
Numer
Dział
Artykuły
