Difficult experiences of adoptive parents of children with FAS
DOI:
https://doi.org/10.24917/20845596.12.7Keywords:
adoptive parents, fetal alcohol syndrome, FAS, emotions, diagnosis, therapyAbstract
This article presents the dilemmas and problems faced by adoptive families who raise a child with an FAS diagnosis or suspicion of FASD. Therapeutic and supportive action is possible thanks to correct diagnosis as early as possible when a family adopts a child who is experiencing specific issues related to emotions, and developmental research, a quantitative and content analysis of adoptive parents’ statements regarding the difficulties experienced in raising children with FAS was undertaken. The results indicate that parents often share information about a child’s development, diagnosis, and therapy. An extremely important issue raised by parents was the assessment of cooperation with the relevant adoption center and experiencing difficult emotions that parents often cannot cope with on their own. The results indicate the need to offer longterm emotional, motivational and instrumental support to adoptive families.References
Bakhireva, L.N., Garrison, L., Shrestha, S., Rogers, K. (2017). Challenges of Diagnosing Fetal
Alcohol Spectrum Disorders in Foster and Adopted Children. Alcohol, 67, 37-43.
DOI: 10.1016/j.alcohol.2017.05.004.
Baker, B.L., McIntyre, L.L., Blacher, J., Crnic, K., Edelbrock, C., Low, C. (2003). Preschool
children with and without developmental delay: Behavior problems and parenting
stress over time. Journal of Intellectual Disability Research, 47(4/5), 217-230.
Banach, M. (2011). Specyfika picia alkoholu przez kobiety w Polsce. W: M. Banach (red.),
Alkoholowy zespół płodu. Teoria. Diagnoza. Praktyka (s. 103-132). Kraków: Wydawnictwo
WAM.
Baranowska, A. (2016). Płodowy zespół alkoholowy (FAS) jako zagrożenie dla rozwoju
dziecka. Journal of Education, Health and Sport, 6(3), 148-158.
Bartnikowska, U., Ćwirynkało, K. (2013). Adaptacja do rodzicielstwa adopcyjnego i zastępczego
dziecka z niepełnosprawnością. Studia nad Rodziną, 17, 1(32), 251-273.
Coles, C.D., Platzman, K.A., Raskind-Hood, C.L., Brown, R.T., Falek, A. Smith, I.E. (1997).
A comparison of children affected by prenatal alcohol exposure and attention deficit,
hyperactivity disorder. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 21(1),
150-161. DOI: 10.1111/j.1530-0277.1997.tb03743.x.
Fiamenghi, G.A. Jr, Messa, A.A. (2007). Parents, children and disability: Studies on family
relations [Pais, Filhos e Deficiência: Estudos Sobre as Relações Familiares]. Psicologia
Ciência e Profissão, 27(2), 236-245. DOI: 10.1590/S1414-98932007000200006.
Graefe, S. (1999). Parenting Children Affected by Fetal Alcohol Syndrome: A Guide for Daily
Living (pp. 1-71). Canada: Ministry for Children and Families edition, British Columbia.
Iskierka-Mreńca, M. (2015). Dziecko z FASD w procesie diagnozy - z doświadczeń psychologa-
praktyka. W: Zrozumieć dziecko z FASD (s. 8-9). Warszawa: Fundacja EY.
Jadczak-Szumiło, T. (2015). Problemy diagnostyczne dzieci z FASD - implikacje diagnozy.
Podsumowanie 15 lat badań własnych nad problemem dzieci z FASD w Polsce.
Materiały XXI Konferencji Diagnostyki Edukacyjnej w Bydgoszczy (s. 240-250). Katowice:
Wydawnictwo Uniwersytetu SWPS.
Johnson, B.S. (2000). Mothers’ perceptions of parenting children with disabilities.
The American Journal of Maternal/Child Nursing, 25(3), 127-132. DOI: 10.1097/
00005721-200005000-00005.
Kaczmarska, B. (2011). Problemy rodziców wychowujących dzieci z FASD. W: M. Banach
(red.), Alkoholowy zespół płodu. Teoria, diagnoza, praktyka. Kraków: Wydawnictwo
WAM.
Kędra, E., Borczykowsk-Rzepka, E. (2015). Płodowy zespół alkoholowy w ujęciu interdyscyplinarnym.
Opole: Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa.
Kelly, S.J., Day, N., Streissguth, A.P. (2000). Effects of prenatal alcohol exposure on social
behavior in humans and other species. Neurotoxicology and Teratology, 22(2),
143-149. DOI: 10.1016/S0892-0362(99)00073-2.
Klimczak, J. (2011). Fetal Alcohol Syndrome - czyli skutki oddziaływania alkoholu na
płód. W: M. Banach (red.), Alkoholowy zespół płodu. Teoria. Diagnoza. Praktyka
(s. 147-156). Kraków: Wydawnictwo WAM.
Landgren, M., Svensson, L., Strömland, K., Andersson Grönlund, M. (2010). Prenatal Alcohol
Exposure and Neurodevelopmental Disorders in Children Adopted From Eastern
Europe, Pediatrics, 125(5), 1178-1185. DOI: 10.1542/peds.2009-0712.
Laskowska, B. (1998). Alkoholizm matki a jego destrukcyjny wpływ na dziecko. Studia
nad rodziną, 2/1(2), 177-185.
Lasota, A. (2018). Wsparcie rodziców biologicznych i zastępczych w wychowaniu dzieci
- oczekiwania a rzeczywistość. Wychowanie w Rodzinie, XVII(1), 225-240.
Lasota, A. (2019). Deklarowana wiedza o dziecięcych zaburzeniach rozwojowych i postrzegany
obraz dziecka przez rodziców zastępczych i biologicznych. W: A. Lasota,
K. Tomaszek (red.), Dynamizacja rozwoju człowieka od dzieciństwa do starości
(s. 43-70). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Liszcz, K. (2011). Dziecko z FAS w szkole i w domu. Kraków: Wydawnictwo Rubikon.
Liszcz, K. (2015). Dzieci matek pijących alkohol w ciąży - dziecko z FASD w rodzinie -
biologicznej, zastępczej, adopcyjnej lub w domu dziecka. W: Zrozumieć dziecko
z FASD (s. 10-13). Warszawa: Fundacja EY.
Ładyżyński, A. (2017). „Zanim adopcja zapuka do drzwi” - Narracje pracowników wspierających
dziecko w okresie oczekiwania. Roczniki Pedagogiczne, 9(45), 57-69. DOI:
10.18290/rped.2017.9.4-4.
Maccoby, E. (2002). Parenting Effects: Issues and Controversies. In: J.G. Borkowski,
S.L. Ramey, M. Bristol-Power (Eds.), Parenting and the Child ́s World. New Jersey:
Lawrence Erlbaum Associates Publishers. DOI: 10.4324/9781410603616-3.
Najmi, B., Heidari, Z., Awat Feizi, A., Hovsepian, S., Momeni, F., Azhar, S. (2018). Do Psychological
Characteristics of Mothers Predict Parenting Stress? A Cross-Sectional
Study among Mothers of Children with Different Disabilities. Archives of Psychiatric
Nursing, 32(3), 396-402. DOI: 10.1016/j.apnu.2017.12.004.
Nanson, J.L., Hiscock, M. (1990). Attention deficits in children exposed to alcohol prenatally.
Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 14(5), 656-661. DOI:
10.1111/j.1530-0277.1990.tb01223.x.
Naruszewicz-Duchlińska, A. (2014). Nowe media a nowe gatunki - wstępna charakterystyka
genologiczna internetowego forum dyskusyjnego. Postscriptum Polonistyczne,
2, 27-38.
Neece, C., Chan, N. (2017). The stress of parenting children with developmental disabilities.
In: K. Deater-Deckard, R. Panneton (Eds.), Parental stress and early child development.
Adaptive and maladaptive outcomes (pp. 107-124). New York: Springer
International Publishing. DOI: 10.1007/978-3-319-55376-4_5.
Posłuszna-Owcarz, M. (2012). Zdrowa rodzina adopcyjna - to znaczy jaka? Acta Universitatis
Lodziensis. Folia Psychologica, 16, 73-87.
Sarimski, K. (2014). Caregiver Stress in Foster and Adoptive Parents of Children with Fetal
Alcohol Spectrum Disorders. Praxis der Kinderpsychologie und Kinderpsychiatrie,
63(8), 649-665. DOI: 10.13109/prkk.2014.63.8.649.
Sarnacka, B. (2011). Funkcjonowanie dzieci z FAS. W: M. Banach (red.), Alkoholowy zespół
płodu. Teoria. Diagnoza. Praktyka (s. 157-172). Kraków: Wydawnictwo WAM.
Skiepko, M., Bra̧goszewska, J. (2009). Psychiatric disorders in adopted children. Psychiatria
i Psychologia Kliniczna, 9(3), 207-213.
Skwarek, B. (2005). Polskie rodziny adopcyjne w świetle badań. Problemy Opiekuńczo-
-Wychowawcze, 10, 18-25.
Słownik Języka Polskiego PWN. Online: https://sjp.pwn.pl/szukaj/forum%20.html
(dostęp: 13.10.2019).
Streissguth, A.P., O’Malley, K. (2000). Neuropsychiatric implications and long-term consequences
of fetal alcohol spectrum disorders. Seminars in Clinical Neuropsychiatry,
5(3), 177-90. DOI: 10.1053/scnp.2000.6729.
Streissguth, A.P., Bookstein, F.L., Barr, H.M, Sampson, P.D., O’Malley, K., Young, J.K.
(2004). Risk factors for adverse life outcomes in fetal alcohol syndrome and fetal
alcohol effects. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 25(4), 228-238.
DOI: 10.1097/00004703-200408000-00002.
Streissguth, A.P., Bookstein, F.L., Sampson, P.D., Barr, H.M. (1995). Attention: Prenatal
alcohol and continuities of vigilance and attentional problems from 4 through
14 years. Development and Psychopathology, 7(3), 419-446. DOI: 10.1017/
S0954579400006611.
Weiss, M.J. (2002). Hardiness and social support as predictors of stress in mothers of typical
children, children with autism, and children with mental retardation. Autism, 6,
115-130.
Alcohol Spectrum Disorders in Foster and Adopted Children. Alcohol, 67, 37-43.
DOI: 10.1016/j.alcohol.2017.05.004.
Baker, B.L., McIntyre, L.L., Blacher, J., Crnic, K., Edelbrock, C., Low, C. (2003). Preschool
children with and without developmental delay: Behavior problems and parenting
stress over time. Journal of Intellectual Disability Research, 47(4/5), 217-230.
Banach, M. (2011). Specyfika picia alkoholu przez kobiety w Polsce. W: M. Banach (red.),
Alkoholowy zespół płodu. Teoria. Diagnoza. Praktyka (s. 103-132). Kraków: Wydawnictwo
WAM.
Baranowska, A. (2016). Płodowy zespół alkoholowy (FAS) jako zagrożenie dla rozwoju
dziecka. Journal of Education, Health and Sport, 6(3), 148-158.
Bartnikowska, U., Ćwirynkało, K. (2013). Adaptacja do rodzicielstwa adopcyjnego i zastępczego
dziecka z niepełnosprawnością. Studia nad Rodziną, 17, 1(32), 251-273.
Coles, C.D., Platzman, K.A., Raskind-Hood, C.L., Brown, R.T., Falek, A. Smith, I.E. (1997).
A comparison of children affected by prenatal alcohol exposure and attention deficit,
hyperactivity disorder. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 21(1),
150-161. DOI: 10.1111/j.1530-0277.1997.tb03743.x.
Fiamenghi, G.A. Jr, Messa, A.A. (2007). Parents, children and disability: Studies on family
relations [Pais, Filhos e Deficiência: Estudos Sobre as Relações Familiares]. Psicologia
Ciência e Profissão, 27(2), 236-245. DOI: 10.1590/S1414-98932007000200006.
Graefe, S. (1999). Parenting Children Affected by Fetal Alcohol Syndrome: A Guide for Daily
Living (pp. 1-71). Canada: Ministry for Children and Families edition, British Columbia.
Iskierka-Mreńca, M. (2015). Dziecko z FASD w procesie diagnozy - z doświadczeń psychologa-
praktyka. W: Zrozumieć dziecko z FASD (s. 8-9). Warszawa: Fundacja EY.
Jadczak-Szumiło, T. (2015). Problemy diagnostyczne dzieci z FASD - implikacje diagnozy.
Podsumowanie 15 lat badań własnych nad problemem dzieci z FASD w Polsce.
Materiały XXI Konferencji Diagnostyki Edukacyjnej w Bydgoszczy (s. 240-250). Katowice:
Wydawnictwo Uniwersytetu SWPS.
Johnson, B.S. (2000). Mothers’ perceptions of parenting children with disabilities.
The American Journal of Maternal/Child Nursing, 25(3), 127-132. DOI: 10.1097/
00005721-200005000-00005.
Kaczmarska, B. (2011). Problemy rodziców wychowujących dzieci z FASD. W: M. Banach
(red.), Alkoholowy zespół płodu. Teoria, diagnoza, praktyka. Kraków: Wydawnictwo
WAM.
Kędra, E., Borczykowsk-Rzepka, E. (2015). Płodowy zespół alkoholowy w ujęciu interdyscyplinarnym.
Opole: Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa.
Kelly, S.J., Day, N., Streissguth, A.P. (2000). Effects of prenatal alcohol exposure on social
behavior in humans and other species. Neurotoxicology and Teratology, 22(2),
143-149. DOI: 10.1016/S0892-0362(99)00073-2.
Klimczak, J. (2011). Fetal Alcohol Syndrome - czyli skutki oddziaływania alkoholu na
płód. W: M. Banach (red.), Alkoholowy zespół płodu. Teoria. Diagnoza. Praktyka
(s. 147-156). Kraków: Wydawnictwo WAM.
Landgren, M., Svensson, L., Strömland, K., Andersson Grönlund, M. (2010). Prenatal Alcohol
Exposure and Neurodevelopmental Disorders in Children Adopted From Eastern
Europe, Pediatrics, 125(5), 1178-1185. DOI: 10.1542/peds.2009-0712.
Laskowska, B. (1998). Alkoholizm matki a jego destrukcyjny wpływ na dziecko. Studia
nad rodziną, 2/1(2), 177-185.
Lasota, A. (2018). Wsparcie rodziców biologicznych i zastępczych w wychowaniu dzieci
- oczekiwania a rzeczywistość. Wychowanie w Rodzinie, XVII(1), 225-240.
Lasota, A. (2019). Deklarowana wiedza o dziecięcych zaburzeniach rozwojowych i postrzegany
obraz dziecka przez rodziców zastępczych i biologicznych. W: A. Lasota,
K. Tomaszek (red.), Dynamizacja rozwoju człowieka od dzieciństwa do starości
(s. 43-70). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Liszcz, K. (2011). Dziecko z FAS w szkole i w domu. Kraków: Wydawnictwo Rubikon.
Liszcz, K. (2015). Dzieci matek pijących alkohol w ciąży - dziecko z FASD w rodzinie -
biologicznej, zastępczej, adopcyjnej lub w domu dziecka. W: Zrozumieć dziecko
z FASD (s. 10-13). Warszawa: Fundacja EY.
Ładyżyński, A. (2017). „Zanim adopcja zapuka do drzwi” - Narracje pracowników wspierających
dziecko w okresie oczekiwania. Roczniki Pedagogiczne, 9(45), 57-69. DOI:
10.18290/rped.2017.9.4-4.
Maccoby, E. (2002). Parenting Effects: Issues and Controversies. In: J.G. Borkowski,
S.L. Ramey, M. Bristol-Power (Eds.), Parenting and the Child ́s World. New Jersey:
Lawrence Erlbaum Associates Publishers. DOI: 10.4324/9781410603616-3.
Najmi, B., Heidari, Z., Awat Feizi, A., Hovsepian, S., Momeni, F., Azhar, S. (2018). Do Psychological
Characteristics of Mothers Predict Parenting Stress? A Cross-Sectional
Study among Mothers of Children with Different Disabilities. Archives of Psychiatric
Nursing, 32(3), 396-402. DOI: 10.1016/j.apnu.2017.12.004.
Nanson, J.L., Hiscock, M. (1990). Attention deficits in children exposed to alcohol prenatally.
Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 14(5), 656-661. DOI:
10.1111/j.1530-0277.1990.tb01223.x.
Naruszewicz-Duchlińska, A. (2014). Nowe media a nowe gatunki - wstępna charakterystyka
genologiczna internetowego forum dyskusyjnego. Postscriptum Polonistyczne,
2, 27-38.
Neece, C., Chan, N. (2017). The stress of parenting children with developmental disabilities.
In: K. Deater-Deckard, R. Panneton (Eds.), Parental stress and early child development.
Adaptive and maladaptive outcomes (pp. 107-124). New York: Springer
International Publishing. DOI: 10.1007/978-3-319-55376-4_5.
Posłuszna-Owcarz, M. (2012). Zdrowa rodzina adopcyjna - to znaczy jaka? Acta Universitatis
Lodziensis. Folia Psychologica, 16, 73-87.
Sarimski, K. (2014). Caregiver Stress in Foster and Adoptive Parents of Children with Fetal
Alcohol Spectrum Disorders. Praxis der Kinderpsychologie und Kinderpsychiatrie,
63(8), 649-665. DOI: 10.13109/prkk.2014.63.8.649.
Sarnacka, B. (2011). Funkcjonowanie dzieci z FAS. W: M. Banach (red.), Alkoholowy zespół
płodu. Teoria. Diagnoza. Praktyka (s. 157-172). Kraków: Wydawnictwo WAM.
Skiepko, M., Bra̧goszewska, J. (2009). Psychiatric disorders in adopted children. Psychiatria
i Psychologia Kliniczna, 9(3), 207-213.
Skwarek, B. (2005). Polskie rodziny adopcyjne w świetle badań. Problemy Opiekuńczo-
-Wychowawcze, 10, 18-25.
Słownik Języka Polskiego PWN. Online: https://sjp.pwn.pl/szukaj/forum%20.html
(dostęp: 13.10.2019).
Streissguth, A.P., O’Malley, K. (2000). Neuropsychiatric implications and long-term consequences
of fetal alcohol spectrum disorders. Seminars in Clinical Neuropsychiatry,
5(3), 177-90. DOI: 10.1053/scnp.2000.6729.
Streissguth, A.P., Bookstein, F.L., Barr, H.M, Sampson, P.D., O’Malley, K., Young, J.K.
(2004). Risk factors for adverse life outcomes in fetal alcohol syndrome and fetal
alcohol effects. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 25(4), 228-238.
DOI: 10.1097/00004703-200408000-00002.
Streissguth, A.P., Bookstein, F.L., Sampson, P.D., Barr, H.M. (1995). Attention: Prenatal
alcohol and continuities of vigilance and attentional problems from 4 through
14 years. Development and Psychopathology, 7(3), 419-446. DOI: 10.1017/
S0954579400006611.
Weiss, M.J. (2002). Hardiness and social support as predictors of stress in mothers of typical
children, children with autism, and children with mental retardation. Autism, 6,
115-130.
Downloads
Published
2019-12-01
How to Cite
Lasota, A., & Grzywacz, P. (2019). Difficult experiences of adoptive parents of children with FAS. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Psychologica, 12, 138–163. https://doi.org/10.24917/20845596.12.7
Issue
Section
Articles
