Perspektywa czasowa a dobrostan studentów
Słowa kluczowe:
perspektywa czasowa, dobrostan, orientacja temporalnaAbstrakt
Prezentowane badanie miało na celu uzyskanie odpowiedzi na pytanie: Jakie są związki między perspektywami czasowymi a wymiarami psychologicznego dobrostanu u studentów? W badaniu posłużono się następującymi metodami: Kwestionariuszem Postrzegania Czasu Zimbardo oraz Skalami Psychologicznego Dobrostanu Ryff. W badaniu wzięło udział 127 studentów Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Badania pokazały, że perspektywy: przeszła negatywna oraz fatalistyczna teraźniejsza są negatywnie związane z dobrostanem. Pozytywnie z poczuciem dobrostanu łączą się perspektywy: przyszła oraz przeszła pozytywna. Co do skali teraźniejszej hedonistycznej nie stwierdzono jednoznacznych związków z dobrostanem. Jednak gdy wysokie wyniki w tej skali są zrównoważone wysokimi wynikami na skali przyszłościowej, wyższe jest również poczucie dobrostanu (niektórych aspektów). Wysoka orientacja na przyszłość okazała się w przypadku studentów związana pozytywnie z dobrostanem niezależnie od tego, czy jest zrównoważona perspektywą teraźniejszą hedonistyczną czy nie. Przedstawiono również propozycje kierunków pracy nad uzyskaniem optymalnej perspektywy czasowej, która będzie sprzyjała dobrostanowi.Bibliografia
Andrews, F. M., Withey, S. B. (1976). Social Indicators of Well-Being: America’s Perception of Life Quality. New York: Plenum Press.
Arystoteles (2008). Etyka nikomachejska. Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN.
Balawajder, K. (2010). Orientacja retrospektywna jako mediator eskalacji konfliktu. W: K. Popiołek i A. Chudzicka-Czupała (red.), Czas w życiu człowieka (s. 303-316). Katowice: Wydaw. UŚ.
Boniwell, I., Zimbardo, P. G. (2007). Zrównoważona perspektywa czasowa jako warunek optymalnego funkcjonowania. W: A. Linley, S. Joseph (red.), Psychologia pozytywna w praktyce (s. 112-131). Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN.
Boniwell, I., Osin, E., Linley, P. A., Ivanchenko, G. V. I. (2010). A question of balance: Time perspective and well-being in British and Russian Samples. Journal of Positive Psychology, 5(1), 24-40.
Borcovec, T. D. (2002). Life in the future versus life in the present. Clinical Psychology: Science and Practice, 9(1), 76-80.
Bradburn, N. M. (1969). The Structure of Psychological Well-Being. Chicago: Aldine.
Brown, K. W., Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822-848.
Bryant, F. B., Veroff, J. (1982). The structure of psychological well-being: A sociohistorical analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 43, 653-673.
Cieciuch, J. (2010). Scales of Psychological Well-Being of C. Ryff - Polish Version. Preliminary results. Maszynopis niepublikowany.
Cycoń, A., Zaleski, Z. (1998). Future time perspective and quality of life among high school students. Journal for Mental Changes, 4(2), 65-75.
Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95, 542-575.
Gleick, J. (2003). Szybciej. Poznań: Wydaw. Zysk i S-ka.
Hornik, J., Zakay, D. (1996). Psychological time: The case of time and consumer behavior. Journal of Time and Society, 5(3), 385-97.
Kałużna-Wielobób, A. (2013). Student time perspective in the context of their preferred values, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica, t. VI, 88-108.
Kałużna-Wielobób, A., Wielobób, J. (2014). Indywidualne koncepcje studentów na temat właściwego wykorzystywania czasu, Kultura i Edukacja, 3(103), 94-110.
King, J. R. (1986). The moment as a factor in emotional well-being. Journal of Religion and Health, 25(3), 207-220.
Klamut, R. (2002). Cel - czas - sens życia. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Klapproth, F. (2011). Stable and variable characteristics of the time perspective in humans. KronoScope, 11(1-2), 41-59.
Lennings, C. J. (1996). Self-efficacy and temporal orientation as predictors of treatment outcome in severely dependent alcoholics. Alcoholism Treatment Quarterly, 14, 71-79.
Łukaszewski, W. (1983). Orientacja temporalna jako jeden z aspektów osobowości. W: W. Łukaszewski (red.), Osobowość - orientacja temporalna - ustosunkowanie do zmian (s. 5-39). Wrocław: Wydaw. UW.
Mill, J. S. (1989). Autobiography. London, England: Penguin.
Nosal, C. S. (1993). Style percepcji czasu: wymiary i struktura. Propozycja nowej skali pomiarowej. W: J. Brzeziński (red.), Psychologiczne i psychometryczne problemy diagnostyki psychologicznej (s. 152-170). Warszawa-Poznań: PWN.
Nosal, C. S. (2002). Problem umysłowych reprezentacji czasu i poziomów temporalności. Studia Psychologiczne, 10, 55-70.
Nosal, C. S., Bajcar, B. (1999). Czas w umyśle stratega: perspektywa temporalna a wskaźnik zachowań strategicznych. Czasopismo Psychologiczne, 5(1), 55-68.
Pastuszka, J. (1967). Człowiek i czas. Roczniki Filozoficzne KUL, 15, 5-23.
Pawełczyńska, A. (1986). Czas człowieka. Wrocław: Wydaw. PAN.
Ryff, C. D. (1989a). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 1069-1081.
Ryff, C. D. (1989b). Beyond Ponce de Leon and life satisfaction: New directions in quest of successful aging. International Journal of Behavioral Development, 12, 35-55.
Ryff, C. D. (1995). Psychological well-being in adult life. Current Directions in Psychological Science, 4(4), 99-104.
Ryff, C. D., Keyes, C. L. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719-727.
Ryff, C. D., Singer, B. H. (2008). Know Thyself and Become What You Are: A Eudaimonic Approach to Psychological Well-Being. Journal of Happiness Studies, 9(1), 13-39.
Schmutte, P. S., Ryff, C. D. (1997). Personality and well-being: Reexamining methods and meanings. Journal of Personality and Social Psychology, 73(3), 549-559.
Seifert, T. A. (2005). The Ryff Scales of Psychological Well-Being. Uzyskano 12.01.2013 z http://www.liberalarts.wabash.edu/ryff-scales/.
Sobol-Kwapińska, M. (2007). Żyć chwilą? Postawy wobec czasu a poczucie szczęścia. Lublin: Wydaw. KUL.
Stinissen, W. (1997). Wieczność pośrodku czasu. Poznań: W Drodze.
Sztumski, W. (2010). Turboświat, pułapka przyspieszenia i ekologia czasu. W: K. Popiołek i A. Chudzicka-Czupała (red.), Czas w życiu człowieka (s. 23-37). Katowice: Wydaw. UŚ.
Teasdale, J. M. G., Segal, Z. V., Wiliams, J. M. G., Ridgeway, V. A., Soulsby, J. M., Lau, M. A. (2000). Prevention of relapse/recurrence in major depression by mindfulness-based cognitive therapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68(4), 615-623.
Waterman, A. S. (1984). The psychology of individualism. New York: Praeger.
Zaleski, Z. (1988). Transpersonalne „ja”: Osobowość w trzech wymiarach czasowych. Przegląd Psychologiczny, 31(4), 931-943.
Zimbardo, P. G. (2002). Just think about it: Time to take our time. Psychology Today, 35, 62.
Zimbardo, P. G., Boyd, J. N. (2009). Paradoks czasu. Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN.
Arystoteles (2008). Etyka nikomachejska. Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN.
Balawajder, K. (2010). Orientacja retrospektywna jako mediator eskalacji konfliktu. W: K. Popiołek i A. Chudzicka-Czupała (red.), Czas w życiu człowieka (s. 303-316). Katowice: Wydaw. UŚ.
Boniwell, I., Zimbardo, P. G. (2007). Zrównoważona perspektywa czasowa jako warunek optymalnego funkcjonowania. W: A. Linley, S. Joseph (red.), Psychologia pozytywna w praktyce (s. 112-131). Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN.
Boniwell, I., Osin, E., Linley, P. A., Ivanchenko, G. V. I. (2010). A question of balance: Time perspective and well-being in British and Russian Samples. Journal of Positive Psychology, 5(1), 24-40.
Borcovec, T. D. (2002). Life in the future versus life in the present. Clinical Psychology: Science and Practice, 9(1), 76-80.
Bradburn, N. M. (1969). The Structure of Psychological Well-Being. Chicago: Aldine.
Brown, K. W., Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822-848.
Bryant, F. B., Veroff, J. (1982). The structure of psychological well-being: A sociohistorical analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 43, 653-673.
Cieciuch, J. (2010). Scales of Psychological Well-Being of C. Ryff - Polish Version. Preliminary results. Maszynopis niepublikowany.
Cycoń, A., Zaleski, Z. (1998). Future time perspective and quality of life among high school students. Journal for Mental Changes, 4(2), 65-75.
Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95, 542-575.
Gleick, J. (2003). Szybciej. Poznań: Wydaw. Zysk i S-ka.
Hornik, J., Zakay, D. (1996). Psychological time: The case of time and consumer behavior. Journal of Time and Society, 5(3), 385-97.
Kałużna-Wielobób, A. (2013). Student time perspective in the context of their preferred values, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica, t. VI, 88-108.
Kałużna-Wielobób, A., Wielobób, J. (2014). Indywidualne koncepcje studentów na temat właściwego wykorzystywania czasu, Kultura i Edukacja, 3(103), 94-110.
King, J. R. (1986). The moment as a factor in emotional well-being. Journal of Religion and Health, 25(3), 207-220.
Klamut, R. (2002). Cel - czas - sens życia. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Klapproth, F. (2011). Stable and variable characteristics of the time perspective in humans. KronoScope, 11(1-2), 41-59.
Lennings, C. J. (1996). Self-efficacy and temporal orientation as predictors of treatment outcome in severely dependent alcoholics. Alcoholism Treatment Quarterly, 14, 71-79.
Łukaszewski, W. (1983). Orientacja temporalna jako jeden z aspektów osobowości. W: W. Łukaszewski (red.), Osobowość - orientacja temporalna - ustosunkowanie do zmian (s. 5-39). Wrocław: Wydaw. UW.
Mill, J. S. (1989). Autobiography. London, England: Penguin.
Nosal, C. S. (1993). Style percepcji czasu: wymiary i struktura. Propozycja nowej skali pomiarowej. W: J. Brzeziński (red.), Psychologiczne i psychometryczne problemy diagnostyki psychologicznej (s. 152-170). Warszawa-Poznań: PWN.
Nosal, C. S. (2002). Problem umysłowych reprezentacji czasu i poziomów temporalności. Studia Psychologiczne, 10, 55-70.
Nosal, C. S., Bajcar, B. (1999). Czas w umyśle stratega: perspektywa temporalna a wskaźnik zachowań strategicznych. Czasopismo Psychologiczne, 5(1), 55-68.
Pastuszka, J. (1967). Człowiek i czas. Roczniki Filozoficzne KUL, 15, 5-23.
Pawełczyńska, A. (1986). Czas człowieka. Wrocław: Wydaw. PAN.
Ryff, C. D. (1989a). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 1069-1081.
Ryff, C. D. (1989b). Beyond Ponce de Leon and life satisfaction: New directions in quest of successful aging. International Journal of Behavioral Development, 12, 35-55.
Ryff, C. D. (1995). Psychological well-being in adult life. Current Directions in Psychological Science, 4(4), 99-104.
Ryff, C. D., Keyes, C. L. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719-727.
Ryff, C. D., Singer, B. H. (2008). Know Thyself and Become What You Are: A Eudaimonic Approach to Psychological Well-Being. Journal of Happiness Studies, 9(1), 13-39.
Schmutte, P. S., Ryff, C. D. (1997). Personality and well-being: Reexamining methods and meanings. Journal of Personality and Social Psychology, 73(3), 549-559.
Seifert, T. A. (2005). The Ryff Scales of Psychological Well-Being. Uzyskano 12.01.2013 z http://www.liberalarts.wabash.edu/ryff-scales/.
Sobol-Kwapińska, M. (2007). Żyć chwilą? Postawy wobec czasu a poczucie szczęścia. Lublin: Wydaw. KUL.
Stinissen, W. (1997). Wieczność pośrodku czasu. Poznań: W Drodze.
Sztumski, W. (2010). Turboświat, pułapka przyspieszenia i ekologia czasu. W: K. Popiołek i A. Chudzicka-Czupała (red.), Czas w życiu człowieka (s. 23-37). Katowice: Wydaw. UŚ.
Teasdale, J. M. G., Segal, Z. V., Wiliams, J. M. G., Ridgeway, V. A., Soulsby, J. M., Lau, M. A. (2000). Prevention of relapse/recurrence in major depression by mindfulness-based cognitive therapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68(4), 615-623.
Waterman, A. S. (1984). The psychology of individualism. New York: Praeger.
Zaleski, Z. (1988). Transpersonalne „ja”: Osobowość w trzech wymiarach czasowych. Przegląd Psychologiczny, 31(4), 931-943.
Zimbardo, P. G. (2002). Just think about it: Time to take our time. Psychology Today, 35, 62.
Zimbardo, P. G., Boyd, J. N. (2009). Paradoks czasu. Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN.
Pobrania
Opublikowane
2014-12-01
Jak cytować
Kałużna-Wielobób, A. . (2014). Perspektywa czasowa a dobrostan studentów. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Psychologica, 7(1), 82–102. Pobrano z https://studia-psychologica.uken.krakow.pl/article/view/5604
Numer
Dział
Artykuły
