Development dysfunctional or dissimilar – an attempt of conceptual analysis in respect of autism spectrum condition

Authors

  • Krzysztof Gerc
  • Marta Jurek

Keywords:

disorder (definition), DISORDER (notion), norm (definition), NORM (notion), dissimilarity (definition), DISSIMILARITY (notion), autism (definition)

Abstract

The aim of this paper is an attempt to analyse the terms of: DISORDER, NORM and DISSIMILARITY, with a particular emphasis on high-functioning autism perspective. The present paper undertakes an attempt to categorize the following concepts: disorder, norm and dissimilarity. The analysis was conducted based on Rudolf Hallig’s and Walter von Wartburg’s hierarchical system of semantic categorization whose central tenet concerns the anthropocentric character of language. The first three sections of the article were devoted to analyzing the concepts of DISORDER, NORM and DISSIMILARITY in the context of Hallig’s and Wartburg’s hierarchical system. Subsequently, the concept of DISORDER was approached from the perspective of psychology and pedagogy as well as from the perspective of neurodiversity. The present paper discerns that regardless the common use of the notion DISORDER, the notion DISSIMILARITY is becoming more popular. However, the distinction between them is not sharp. It is difficult to state when we can talk only about dissimilarity and when about disorder. The analysis of the notions DISORDER and DISSIMILARITY, as it is indicated in the article, requires referring to the term of NORM, which forms the logical basis to define the lexemes (something is dysfunctional because it is incompatible with the standards; it is different from the standards).

References

American Psychiatric Association (2014). DSM-5 Autism Spectrum Disorder Fact Sheet.http://www.dsm5.org/Documents/Autism%20Spectrum%20Disorder%20Fact%20Sheet.pdf [dostęp 21.04.2014].

Armstrong, T. (2010). Neurodiversity: Discovering the Extraordinary Gifts of Autism, ADHD, Dyslexia, and Other Brain Differences. Cambridge: Da Capo Press. https://extranet.uj.edu.pl/lib/ujagiellonski/,DanaInfo=site.ebrary.com+docDetail.ac-tion?docID=10392468&p00=armstrong%20neurodiversity [dostep 30.04.2012] .

Banicki, K. (2015). Między medycyną ahumanistyką: filozoficzne zmagania zpojęciem zaburzenia psychicznego. Ethos, 28(2 (110)), 91-108. DOI: 10.12887/28-2015-2110-07.

Banicki, K. (2017). The character-personality distinction: An historical, conceptual and functional investigation. Theory & Psychology, 27, 50-68.

Baron-Cohen, S. (2010). Empathizing, systemizing, and the extreme male brain theory of autism.Progress in Brain Research, 186, 167-175.

Baron-Cohen, S., Klin, A. (2006). What’s so special about Asperger Syndrome? Brain and Cognition. [online] 61, 1-4. https://extranet.uj.edu.pl/science/article/pii/,DanaInfo=www.sciencedirect.com+S0278262606000273 [dostęp 17.03.2012].

Błeszyński, J.J. (2007). Przegląd badań genetycznych koncepcji etiologii autyzmu. Szkoła Specjalna, 3, 175-183.

Błeszyński, J.J. (2009). Wielokierunkowe podejście do diagnozy i wspomagania osób zautyzmem: (optymalizacja). Szkoła Specjalna, 1, 18-24.

Błeszyński, J.J. (2010). Analiza różnicująca wybranych zespołów zaburzeń autystycznych. Zarys rewalidacji. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Bogdanowicz, M., Adryjanek, A. (2009). Uczeń z dysleksją w szkole: poradnik nie tylko dla polonistów.Gdynia: Wydawnictwo OPERON.

Bolak, E. (2011). Niepospolici. Praca - twórczość - realizacja czyli wsparcie zatrudnienia osób dorosłych z autyzmem. Więckowice: Fundacja Wspólnota Nadziei.

Bombińska-Domżał, A., Kossewska, J. (2016). Nieprzewidywalny mózg, nieprzewidywalny świat-wybrane koncepcje autyzmu wujęciu neuronauk amożliwości terapii. Annales Universitates Paedagogicae Cracoviensis. Studia Paedagogica, VI, s. 80-96.

Borkowska, A. (2010). Zrozumieć świat ucznia z zespołem Aspergera. Gdańsk: Wydawnictwo HARMONIA.

Broderick, A.A., Ne’eman, A. (2008).Autism as metaphor: narrative and counter nar-rative. International Journal of Inclusive Education, 12 (5-6), 459-476. https://extranet.uj.edu.pl/ehost/pdfviewer/,DanaInfo=web.ebscohost.com+pdfviewer?sid=d00ef59e-d4c5-4afc-91df-18f320b32907%40sessionmgr112&vid=2&hid=106[dostęp 15.04.2012].

Charland, L.C. (2006). Moral Nature of the Cluster B Personality Disorders. Journal of Personality Disorders, 20(2), 119-128.

Charland, L.C. (2007). Benevolent Theory: Moral Treatment at the York Retreat. History of Psychiatry, 18(1), 2007, 61-80.

Cassidy, S., Hannant, P., Tavassoli, T., Allison, C., Smith, P. & Baron-Cohen, S. (2016). Dyspraxia and autistic traits in adults with and without autism spectrum conditions. Molecular Autism, 7:48. DOI: 10.1186/s13229-016-0112-x .

Colle, L., Baron-Cohen, S., & Hill, J. (2007). Do children with autism have atheory of mind? Anon-verbal test of autism vs. specific language impairment. Journal of Autism and Developmental Disorders, 37, 716-723.

Długosz-Kurczabowa, K. (2008)(red.). Wielki słownik etymologiczno-historyczny. Warszawa: PWN.

Doroszewski, W. (1973) (red.). Słownik poprawnej polszczyzny. Warszawa: PWN.

Fenton, A., Krahn, T. (2007). Autism, neurodiversity and equality beyond the “normal”. Journal of Ethics in Mental Health, 2(2), 1-6.

Gacek, M.J., Smoleń, T., Pilecka, W. (2017). Consequences of learned helplessness and recognition of the state of cognitive exhaustion in persons with mild intellectual disability. Advances in Cognitive Psychology, 1 (13), 42-51.

Gerc, K. (2012).Autyzm izespół Aspergera jako zaburzenie neurorozwojowe - próba weryfikacji stanowisk naukowych wświetle przeglądu współczesnych badań, Sztuka leczenia, 3-4, 33-46.

Gerc, K. (2014). Testing the sense of identity in people with highly functioning autism as theory-methodological problem. W: T.M. Ostrowski, I. Sikorska (red.), Health and Resilience (p. 39-56). Kraków: Jagiellonian University Press.

Gerc, K., Jurek, M. (2015a). Platformy internetowe KrainaOza.org i KrainaOza.pl jako forma wspierania realizacji potrzeb edukacyjnych iszkoleniowych wysokofunkcjonujących osób zautyzmem. W: M. Wysocka, B. Gulla (red.), Człowiek zalogowany. Człowiek społeczny w przestrzeni Internetu (s. 137-150). Kraków: Biblioteka Jagiellońska.

Gerc, K.,Jurek, M. (2015b). Charakterystyka potrzeb edukacyjnych wysokofunkcjonujących młodych dorosłych z autyzmem -studium empiryczne. W: A. Komorowska-Zielony, T. Szkudlarek (red.), Różnice, edukacja, inkluzja, seria „Ars Educandi -Monografie”, tom V. (s. 269-278), Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Gillberg, C. (2005). Kliniczne ineurobiologiczne aspekty zespołuAsperegera na podstawie sześciu badań rodzin. W: U. Frith (red), Autyzm i zespół Asperera (s. 150-179). Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.

Grandin, T. (2006).Myślenie obrazami oraz inne relacje z życia z autyzmem.Warszawa: Fraszka Edukacyjna we współpracy z Fundacją SYNAPSIS.

Grzebinoga, A., Szalas, N. (2013). Wsparcie psychologiczno-pedagogiczne ucznia za-grożonego niedostosowaniem społecznym. W: B. Grochmal-Bach, M. Alberska, A.Grzebinoga (red.),Wspomaganie funkcjonowania psychospołecznego osób z niepełnosprawnością (s. 321-341), Kraków: Wydawnictwo WAM.

Hallig, R., von Wartburg, W. (1963). Begriffssystem als Grundlage fűr die Lexikographie. Systeme raisonné des concepts pour servir de base a la lexicographie.Berlin: Akade-mi-Verlag.

Hendrickx, S., Salter, C. (2009). Adolescent and Adult Neuro-Diversity: Asperger’s Syndrome, ADHD, Dyslexia, Dyspraxia and Related Conditions. Londyn: Jessica Kingsley Publishers. https://extranet.uj.edu.pl/lib/ujagiellonski/,DanaInfo=site.ebrary.com+doc Detail.action?docID=10415809&p00=hendrickx%20neurodiversity [dostęp 20.04.2012].

Herzog, W. (2006). Pedagogika a psychologia. Zarys wzajemnych relacji. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Jaarsma, P., Welin, S. (2012). Autism as anatural human variation: reflections on the claims of the neurodiversity movement, Health Care Analysis.: HCA: Journal Of Health Philosophy And Policy, 20(1), 20-30. https://extranet.uj.edu.pl/content/d7w0381j0670x07u/,DanaInfo=www.springerlink.com+fulltext.pdf [dostęp 20.04. 2012] .

Jones, W., Carr, K., Klin, A. (2008). Absence of preferential looking to the eyes of approaching adults predicts level of social disability in 2-year-old toddlers with autism spectrum disorder. Archives of General Psychiatry, 65, 946-954.

Jaklewicz, H. (1993). Autyzm wczesnodziecięcy. Diagnoza, przebieg, leczenie. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Kępiński, A. (2002). Poznanie chorego. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Kossewska, J. (2014). Przygotowanie do pracy zawodowej osób zASD. Propozycja treningu opracowanego wramach projektu VESTA. W: J. Kossewska (red.), Osoba ze stanami ze spektrum autyzmu. Możliwości aktywnego życia.(s. 205-224). Kraków: Wydawnictwo JAK.

Kossewska, J. (2016). Roboty wterapii iedukacji zaburzeń ze spektrum autyzmu. Annales Universitates Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica, IX, 176-194.

Kubisa-Ślipko, A. (2004) (red.). Słownik wyrazów obcych, Wałbrzych: Wydawnictwo ANEKS.

Kupisiewicz, Cz., Kupisiewicz, M. (2009). Słownik Pedagogiczny. Warszawa: PWN.

Marcelli, D. (2013).Psychopatologia wieku dziecięcego. Wrocław: Elsevier Urban & Partner.

Mikołajczak-Matyja, N. (2005). Hierarchiczne uporządkowanie słownictwa atradycyjna leksykografia, Investigationes Linguisticae, XII, s. 17-32.

Mikołajczak-Matyja, N. (2016). Badanie roli czynnika niepełnosprawności wtworzeniu umysłowej reprezentacji kategorii złożonej, Forum Pedagogiczne, 1, 81-100.

Morgan, H. (2004a). Usługi dla dorosłych zautyzmem: porównanie sytuacji wróżnych krajach. W: H. Morgan (red.), Dorośli z autyzmem. Teoria i praktyka (s. 23-46), Kraków: Fundacja Wspólnota Nadziei.

Morgan, H. (2004b). Filozofia leżąca upodstaw świadczenia usług dla dorosłych z autyzmem: krytyka stosowania wartości ogólnych wodniesieniu do konkretnej sytuacji, W: H. Morgan (red.), Dorośli z autyzmem. Teoria i praktyka (s. 47-68), Kraków: Fundacja Wspólnota Nadziei.

Ortega, F. (2009). The cerebral subject and the challenge of neurodiversity. Biosciences,4, 425-445.

Parens, E., Asch, A. (2003). Disability rights critique of prenatal genetic testing: Reflections and recommendations. Mental retardation and developmental disabilities, 9, 40-47.

Penn, H. (2006). Neurobiological correlates of autism: areview of recent research. Child Neuropsychology: A Journal On Normal And Abnormal Development In Childhood And Adolescence, 12(1), 57-79.

Pieszczachowicz, J. (1998) (red.). Popularna Encyklopedia Powszechna, t. XX. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Fogra”.

Pilch, T. (2004) (red.). Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. I-VII. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Pisula, E. (2012).Od badań mózgu do praktyki psychologicznej. Autyzm. Sopot: GWP.

Piskorz-Ogórek, K., Ogórek, S. Cieślińska, A., Kostyra, E. (2015). Autism in Poland in com-parison to other countries. Polish Annals of Medicine, 22(1), 35-40.

Pużyński, S. (2007). Choroba psychiczna -problemy z definicją oraz miejscem wdiagnostyce i regulacjach prawnych. Psychiatria Polska, 41(3), 299-308.

Rynkiewicz, A. (2009). Zespół Aspergera - Inny mózg. Inny umysł. Gdańsk: Wydawnictwo HARMONIA.

Schroeder, D., & Gefenas, E. (2009). Vulnerability: Too vague and too broad? Cambridge Quarterly of Healthcare Ethics, 18, 113-121.

Sieradzka-Baziur, B. (2013). Ostrukturze semantycznej języka. Pojęcie SAMOTNOŚĆ. Horyzonty Wychowania, 12(23), 117-138.

Sikorska, I. (2016). Odporność psychiczna w okresie dzieciństwa.Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Spionek, H. (1973). Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne. Warszawa: PWN.

Szatmari, P. (2000). The Classification of Autism, Asperger’s Syndrome, and Pervasive De-velopmental Disorder. Canadian Journal Of Psychiatry, [online] 45(8), 731. https://extranet.uj.edu.pl/ehost/,DanaInfo=web.ebscohost.com+detail?sid=497bdcfa-d334-4fa3-8a10-98b9008b8997%40sessionmgr112&vid=5&hid=126&bdata=JnNpdGU9ZWhvc3QtbGl2ZQ%3d%3d#db=hch&AN=3894246 [dostęp 17.08.2014] .

Szumski, G., Smogorzewska, J., Karwowski, M. (2015). Can play develop social skills? The effects of “Play Time/Social Time’ programme implementation, International Journal of Developmental Disabilities, http://dx.doi,org/10.1179/204738771 5Y.0000000002.

Szymczak, M. (1995) (red.). Słownik języka polskiego, t. II-III. Warszawa: PWN.

Winczura, B. (2008). Dziecko z autyzmem. Terapia deficytów poznawczych a teoria umysłu. Kraków: Wydawnictwo Impuls.

Wojnarowska, A. (2010). Niepełnosprawność intelektualna w publicznym i prywatnym dyskursie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Downloads

Published

2017-12-01

How to Cite

Gerc, K., & Jurek, M. (2017). Development dysfunctional or dissimilar – an attempt of conceptual analysis in respect of autism spectrum condition. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Psychologica, 10(1), 189–207. Retrieved from https://studia-psychologica.uken.krakow.pl/article/view/5646

Issue

Section

Articles