Homo Sapiens and Art – Artistic Creation in the Perspective of Evolutionary Psychology
Keywords:
psychology of art, evolutionary psychology, mentalisation, levels of intentionality, psychological boundary conditions of artAbstract
The evolutionary approach is a contemporary psychological concept, explaining human artistic activity. The article presents selected evolutionary theories referring to cognitive, emotional and social conditions, which are the fundamental basis of esthetical experience and the creation and reception of art. Additionally, two evolutionary explanations of the art phenomena are presented: the concept of functional meaning and the concept of side effects. The final part of the article contains information about other evolutionary issues and concepts related to the psychology of art.References
Anderson, A. (2014). We are Stone Age thinkers. W: J. Brockman (red.), What scientific idea is ready for retirement? Pozyskano z https://www.edge.org/responses/what-scientific-idea-is-ready-for-retirement (Dostęp: 10-maja-2016).
Barbour, I.G. (2015). Mity, modele, paradygmaty. Studium porównawcze nauk przyrodniczych i religii, przeł. M. Krośniak. Kraków: Copernicus Center Press.
Baron-Cohen, S. (2014). Teoria zła, przeł. A. Nowak. Sopot: Smak Słowa.
Baron-Cohen, S., Ashwin, E., Ashwin, C., Tavassoli, T., Chakrabarti, B. (2009). Talent in autism: Hyper-systemizing, hyper-attention to detail and sensory hypersensitivity. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 364, 1377-1383.
Blackmore, S. (2002). Maszyna memowa, przeł. N. Radomski. Poznań: Rebis.
Blakemore, S.J., Frith, U. (2008). Jak uczy się mózg, przeł. R. Andruszko. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Boyer, P. (2003). Religious thought and behavior as by-products of brain function. Trends in Cognitive Sciences, 7 (3), 119-124.
Boyer, P. (2007). I człowiek stworzył bogów… Jak powstała religia, przeł. K. Szeżyńska-Maćkowiak. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Bressler, E.R, Balshine, S. (2006). The influence of humor on desirability. Evolution and Human Behavior, 27, 29-39.
Bressler, E.R., Martin, R.A., Balshine, S. (2006). Production and appreciation of humor as sexually selected traits. Evolution and Human Behavior, 27, 121-130.
Brożek, B., Hohol, M. (2014). Umysł matematyczny. Kraków: Copernicus Center Press.
Buss, D.M. (2001). Psychologia ewolucyjna, przeł. M. Orski. Gdańsk: GWP.
Chang, Ch.Y., Chen, P.K. (2005). Human response to window views and indoor plants in the workplace. Hortscience, 40 (5), 1354-1359.
Craig, J., Baron-Cohen, S. (1999). Creativity and imagination in autism and Asperger syndrome. Journal of Autism and Development Disroders, 29 (4), 319-326.
Dawkins, R. (2003). Samolubny gen, przeł. M. Skoneczny. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Dunbar, R. (2014). Nowa historia ewolucji człowieka, przeł. B. Kucharzyk. Kraków: Copernicus Center Press.
Dunbar, R. (2015). Człowiek. Biografia, przeł. Ł. Lamża. Kraków: Copernicus Center Press.
Eliasz, A. (2005). Psychologia ekologiczna. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. T. 3 (s. 405-440). Gdańsk: GWP.
Fromm, E. (2011). Niech się stanie człowiek. Z psychologii etyki, przeł. R. Saciuk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gazzaniga, M. (2011). Istota człowieczeństwa. Co czyni nas wyjątkowymi, przeł. A. Nowak. Sopot: Smak Słowa.
Gottschall, J. (2014). There can be no science of art. W: J. Brockman (red.), What scientific idea is ready for retirement? Pozyskano z https://www.edge.org/responses/what-scientific-idea-is-ready-for-retirement (Dostęp: 10-maja-2016).
Grobler, A. (2006). Metodologia nauk. Kraków: Aureus - Znak.
Guttman, B.S. (2008). Ewolucjonizm. Co warto wiedzieć, przeł. J. Klag. Gliwice: Wydawnictwo CKA.
Hagen, E., Bryant, G. (2003). Music and Dance as a coalition signaling system. Human Nature, 14 (1), 21-51.
Hagerhall, C.M., Purcell, T., Taylor, R. (2004). Fractal dimension of landscape silhouette outlines as a predictor of landscape preferences. Journal of Environmental Psychology, 24,247-255.
Haidt, J., Joseph, C. (2004). Intuitive ethics: How innately prepared intuitions generate culturally variable virtues. Daedalus, jesień, 55-66.
Hobbs, D.R., Gallup, G.G. (2011). Songs as a medium for embedded reproductive messages. Evolutionary Psychology, 9 (3), 390-416.
Hurley, M.W., Dennett, D.C., Adams Jr., R.B. (2016). Filozofia dowcipu. Humor jako siła napędowa umysłu, przeł. R. Śmietana. Kraków: Copernicus Center Press.
Kaczmarzyk, M. (2012). Zielony mem. Mikołów: Śląski Ogród Botaniczny.
Kirschner, S., Tomasello, M. (2010). Joint music making promotes prosocial behavior in 4-year-old children. Evolution and Human Behavior, 31, 354-364.
Kragh, H. (2016). Wielkie spekulacje, przeł. T. Lanczewski. Kraków: Copernicus Center Press.
Liu, M.J., Shih, W.L., Ma, L.Y. (2011). Are children with Asperger syndrome creative in divergent thinking and feeling? A brief report. Research in Autism Spectrum Disorders, 5 (1),294-298.
Miller, A.S., Kanazawa, S. (2010). Dlaczego piękni ludzie mają więcej córek. Warszawa: Wydawnictwo Albatros.
Miller, G. (2004). Umysł w zalotach. Poznań: Rebis.
Miller, G. (2010). Teoria szpanu. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Norman, D.A. (2004). Introduction to this special section on beauty, goodness, and usability. Human-Computer Interaction, 19, 311-318.
Pawłowski, B. (2009). Biologia atrakcyjności człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Pinker, S. (2002). Jak działa umysł?, przeł. M. Koraszewska. Warszawa: Książka i Wiedza.
Sprott, J.C. (2004). Can a monkey with a computer create art? Nonlinear Dynamics, Psychology, and Life Sciences, 8 (1), 103-114.
Tatarkiewicz, W. (2011). Dzieje sześciu pojęć. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Taylor, R.P. (2002). Order in Pollock’s Chaos. Scientific American, 12, 116-121.
Taylor, R.P. (2006). Reduction of physiological stress using fractal art and architecture. Leonardo, 39 (3), 245-251.
Tooby, J., Cosmides, L. (2001). Does beauty build adapted minds? Toward an evolutionary theory of aesthetics, fiction and the arts. Substance, 94/95, 6-27.
Ulrich, R.S. (1979). Visual landscapes and psychological well-being. Landscape research, 4 (1),17-23.
Ulrich, R.S. (1984). View through a window may influence recovery from surgery. Science, 224,420-421.
Wilson, E.O. (2011). Konsiliencja. Jedność wiedzy, przeł. J. Mikos. Poznań: Zysk i S-ka.
Windhagen, S., Bookstein, F.L., Grammer, K., Oberzaucher, E., Said, H., Slice, D.E., Thorstensen, T., Schaefer, K. (2012). “Cars have their own faces”: Cross-cultural ratings of car shapes in biological (stereotypical) terms. Evolution and Human Behavior, 33, 109-120.
Workman, L., Reader, W. (2014). Evolutionary Psychology: An Introduction. Cambridge: Cambridge University Press.
Wróbel, S. (2010). Umysł, gramatyka, ewolucja. Wykłady z filozofii umysłu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zahawi, A. (1975). Mate selection: A selection for a handicap. Journal of Theoretical Biology, 53, 205-214.
Barbour, I.G. (2015). Mity, modele, paradygmaty. Studium porównawcze nauk przyrodniczych i religii, przeł. M. Krośniak. Kraków: Copernicus Center Press.
Baron-Cohen, S. (2014). Teoria zła, przeł. A. Nowak. Sopot: Smak Słowa.
Baron-Cohen, S., Ashwin, E., Ashwin, C., Tavassoli, T., Chakrabarti, B. (2009). Talent in autism: Hyper-systemizing, hyper-attention to detail and sensory hypersensitivity. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 364, 1377-1383.
Blackmore, S. (2002). Maszyna memowa, przeł. N. Radomski. Poznań: Rebis.
Blakemore, S.J., Frith, U. (2008). Jak uczy się mózg, przeł. R. Andruszko. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Boyer, P. (2003). Religious thought and behavior as by-products of brain function. Trends in Cognitive Sciences, 7 (3), 119-124.
Boyer, P. (2007). I człowiek stworzył bogów… Jak powstała religia, przeł. K. Szeżyńska-Maćkowiak. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Bressler, E.R, Balshine, S. (2006). The influence of humor on desirability. Evolution and Human Behavior, 27, 29-39.
Bressler, E.R., Martin, R.A., Balshine, S. (2006). Production and appreciation of humor as sexually selected traits. Evolution and Human Behavior, 27, 121-130.
Brożek, B., Hohol, M. (2014). Umysł matematyczny. Kraków: Copernicus Center Press.
Buss, D.M. (2001). Psychologia ewolucyjna, przeł. M. Orski. Gdańsk: GWP.
Chang, Ch.Y., Chen, P.K. (2005). Human response to window views and indoor plants in the workplace. Hortscience, 40 (5), 1354-1359.
Craig, J., Baron-Cohen, S. (1999). Creativity and imagination in autism and Asperger syndrome. Journal of Autism and Development Disroders, 29 (4), 319-326.
Dawkins, R. (2003). Samolubny gen, przeł. M. Skoneczny. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Dunbar, R. (2014). Nowa historia ewolucji człowieka, przeł. B. Kucharzyk. Kraków: Copernicus Center Press.
Dunbar, R. (2015). Człowiek. Biografia, przeł. Ł. Lamża. Kraków: Copernicus Center Press.
Eliasz, A. (2005). Psychologia ekologiczna. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. T. 3 (s. 405-440). Gdańsk: GWP.
Fromm, E. (2011). Niech się stanie człowiek. Z psychologii etyki, przeł. R. Saciuk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gazzaniga, M. (2011). Istota człowieczeństwa. Co czyni nas wyjątkowymi, przeł. A. Nowak. Sopot: Smak Słowa.
Gottschall, J. (2014). There can be no science of art. W: J. Brockman (red.), What scientific idea is ready for retirement? Pozyskano z https://www.edge.org/responses/what-scientific-idea-is-ready-for-retirement (Dostęp: 10-maja-2016).
Grobler, A. (2006). Metodologia nauk. Kraków: Aureus - Znak.
Guttman, B.S. (2008). Ewolucjonizm. Co warto wiedzieć, przeł. J. Klag. Gliwice: Wydawnictwo CKA.
Hagen, E., Bryant, G. (2003). Music and Dance as a coalition signaling system. Human Nature, 14 (1), 21-51.
Hagerhall, C.M., Purcell, T., Taylor, R. (2004). Fractal dimension of landscape silhouette outlines as a predictor of landscape preferences. Journal of Environmental Psychology, 24,247-255.
Haidt, J., Joseph, C. (2004). Intuitive ethics: How innately prepared intuitions generate culturally variable virtues. Daedalus, jesień, 55-66.
Hobbs, D.R., Gallup, G.G. (2011). Songs as a medium for embedded reproductive messages. Evolutionary Psychology, 9 (3), 390-416.
Hurley, M.W., Dennett, D.C., Adams Jr., R.B. (2016). Filozofia dowcipu. Humor jako siła napędowa umysłu, przeł. R. Śmietana. Kraków: Copernicus Center Press.
Kaczmarzyk, M. (2012). Zielony mem. Mikołów: Śląski Ogród Botaniczny.
Kirschner, S., Tomasello, M. (2010). Joint music making promotes prosocial behavior in 4-year-old children. Evolution and Human Behavior, 31, 354-364.
Kragh, H. (2016). Wielkie spekulacje, przeł. T. Lanczewski. Kraków: Copernicus Center Press.
Liu, M.J., Shih, W.L., Ma, L.Y. (2011). Are children with Asperger syndrome creative in divergent thinking and feeling? A brief report. Research in Autism Spectrum Disorders, 5 (1),294-298.
Miller, A.S., Kanazawa, S. (2010). Dlaczego piękni ludzie mają więcej córek. Warszawa: Wydawnictwo Albatros.
Miller, G. (2004). Umysł w zalotach. Poznań: Rebis.
Miller, G. (2010). Teoria szpanu. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Norman, D.A. (2004). Introduction to this special section on beauty, goodness, and usability. Human-Computer Interaction, 19, 311-318.
Pawłowski, B. (2009). Biologia atrakcyjności człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Pinker, S. (2002). Jak działa umysł?, przeł. M. Koraszewska. Warszawa: Książka i Wiedza.
Sprott, J.C. (2004). Can a monkey with a computer create art? Nonlinear Dynamics, Psychology, and Life Sciences, 8 (1), 103-114.
Tatarkiewicz, W. (2011). Dzieje sześciu pojęć. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Taylor, R.P. (2002). Order in Pollock’s Chaos. Scientific American, 12, 116-121.
Taylor, R.P. (2006). Reduction of physiological stress using fractal art and architecture. Leonardo, 39 (3), 245-251.
Tooby, J., Cosmides, L. (2001). Does beauty build adapted minds? Toward an evolutionary theory of aesthetics, fiction and the arts. Substance, 94/95, 6-27.
Ulrich, R.S. (1979). Visual landscapes and psychological well-being. Landscape research, 4 (1),17-23.
Ulrich, R.S. (1984). View through a window may influence recovery from surgery. Science, 224,420-421.
Wilson, E.O. (2011). Konsiliencja. Jedność wiedzy, przeł. J. Mikos. Poznań: Zysk i S-ka.
Windhagen, S., Bookstein, F.L., Grammer, K., Oberzaucher, E., Said, H., Slice, D.E., Thorstensen, T., Schaefer, K. (2012). “Cars have their own faces”: Cross-cultural ratings of car shapes in biological (stereotypical) terms. Evolution and Human Behavior, 33, 109-120.
Workman, L., Reader, W. (2014). Evolutionary Psychology: An Introduction. Cambridge: Cambridge University Press.
Wróbel, S. (2010). Umysł, gramatyka, ewolucja. Wykłady z filozofii umysłu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zahawi, A. (1975). Mate selection: A selection for a handicap. Journal of Theoretical Biology, 53, 205-214.
Downloads
Published
2016-12-01
How to Cite
Jach, Łukasz. (2016). Homo Sapiens and Art – Artistic Creation in the Perspective of Evolutionary Psychology. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Psychologica, 9(1), 75–92. Retrieved from https://studia-psychologica.uken.krakow.pl/article/view/5625
Issue
Section
Articles
