Feeling of unreality and its contexts. The phenomenological aspects of dissociative processes
Keywords:
feeling of unreality, situational contexts of “unreality”, dissociative processes, dissociation vs. associationAbstract
Diversity of contexts of the feeling of unreality, regarded as a phenomenological symptom of dissociative processes, is presented and discussed in the article. Seeking for the common denominator of such experiences, the author aims to relate the psychopathological tradition and non-pathological appearances of the feeling of unreality in everyday life, in the classics, as well as in relation to the research on altered states of consciousness. With reference to the concept of “directed dissociation” (Edges 2004) and the so-called “three place dissociation” (a therapeutic technique used in NLP), the author emphasizes adaptive aspects of dissociative processes. Finally, he poses a question: how should we describe, identify and understand the state of “being in complete association” with (currently taking place) mental processes?References
Baker, D., Hunter, E., Lawrence, E., Medford, N., Patel, M., Senior, C., Sierra, M., Lambert, M. V., Phillips, M. L. & David, A. S. (2003). Depersonalisation disorder: clinical features of 2004 cases. The British Journal of Psychiatry, 182, 428-433.
Bandler, R. (1985). Using Your Brain - for a change. Moab: Real People Press.
Baranowska, A. (2005). Sytuacyjne i psychologiczne korelaty zwiększonego i zmniejszonego poczucia rzeczywistości własnego istnienia. Niepublikowana praca magisterska. Kraków: Instytut Psychologii Stosowanej UJ.
Bernstein, E. M. & Putnam, F. W. (1986). Development, reliability and validity of a dissociation scale. Journal of Nervous and Mental Disease, 174, 727-735.
Chwistek, L. (1921/1961). Wielość rzeczywistości. In K. Pasenkiewicz (Ed.), Pisma filozoficzne i logiczne (pp. 31-127), T. 1, Warszawa: PWN.
Chwistek, L. (1924/1960). Wielość rzeczywistości w sztuce. In K. Estreicher (Ed.), Wielość rzeczywistości w sztuce i inne szkice literackie (pp. 51-73). Warszawa: Czytelnik.
Csikszentmihalyi, M. (1996). Przepływ. Psychologia optymalnego doświadczenia. Warszawa: Wyd. Studio EMKA.
Dilts, R. B. & Delozier, J. A. (2000). Encyclopedia of Systemic Neuro-Linguistic Programming and NLP New Coding. NLP University Press: Scotts Valley, CA. http://www.nlpuniversitypress.com (dostęp 12.03.2007).
Edge, L. W. (2004). A phenomenological study of directed dissociation. Journal of Humanistic Psychology, 44(2) 155-181.
Fromm, E. (1978). Ucieczka od wolności. Warszawa: Czytelnik.
Grosso, M. (1998). Inspiration, mediumship, surrealizm: the concept of creative dissociation. In S. Krippner & S. M. Powers (Eds.), Broken Images, Broken Selves: Dissociative Narratives in Clinical Practise. Publisher: Brunner/Mazel.
Herzyk, A. (2001). Nieświadomość percepcyjna, poznawcza i emocjonalna z perspektywy neuropsychologii klinicznej. In R. K. Ohme, M. Jarymowicz & J. Reykowski (Eds.), Automatyzmy w procesach przetwarzania informacji (pp. 44-57). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, SWPS.
Herzyk, A. (2005). Kliniczna neuropsychologia a psychologia kliniczna. In H. Sękowa, Psychologia kliniczna (pp. 183-201), T. 2. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Ijzendorn, van M. H. & Schuengel, C. (1996). The measurement of dissociation in normal and clinical populations: Meta-analytic validation of the Dissociative Experiences Scale (DES). Clinical Psychology Review, 2, 365-383.
Kaplan, H. I. & Sadock, B. J. (1998). Psychiatria kliniczna. Wrocław: Urban and Partner.
Kępiński, A. (1972). Schizofrenia. Warszawa: PZWL.
Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. (1992/1997). Kraków: Wyd. „Vesalius”.
Kokoszka, A. (1992). Zmienione stany świadomości - historia pojęcia i przegląd badań. Psychiatria Polska, 23, 543-552.
Kubacka-Jasiecka, D. (2004). Nie widzę, nie słyszę i milczę... O psychologii świadków przemocy (pp. 183-221). In P. Piotrowski (Ed.), Przemoc i marginalizacja. Patologie społecznego dyskursu. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Matecka, M. & Wycisk, J. (2003). Dysocjacja: różnorodność kontekstów i znaczeń. Czasopismo Psychologiczne, 9(2), 199-205.
Medford, N., Sierra, M., Baker, D. & David, A. S. (2005). Understanding and treating depersonalisation disorder. Advances in Psychiatric Treatment, 11, 92-100.
Mudyń, K. (2003). O wielości rzeczywistości w koncepcji Leona Chwistka (i mnogości osobowości jej autora). Przegląd Filozoficzny-Nowa Seria, 45, 101-112.
Mudyń, K. (2001). Technoświadomość. O zmieniającym się poczuciu realności i własnej tożsamości u użytkowników cyberprzestrzeni. In D. Kubacka-Jasiecka (Ed.), Człowiek wobec zmiany. Rozważania psychologiczne (pp. 182-193). Kraków: Wydawnictwo UJ.
Mudyń, K. (2007). W poszukiwaniu prywatnych orientacji ontologicznych. Psychologiczne badania nad oceną realności desygnatów pojęć. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Myśliwiec, A. (2009). Poczucie realności Ja a samoocena. Niepublikowana praca magisterska. Kraków: Instytut Psychologii Stosowanej UJ.
Nicolai, N. J. (2001). The Dissociative Disorders. http://www.empty-memories.nl/disneuroE.html (dostęp 24.10.2006).
Noyes, A. P. & Kolb, L. C. (1963/1969). Nowoczesna psychiatria kliniczna. Warszawa: PZWL.
Ruiter, M. B., Elzinga, B. M. & Phaf, R. H. (2006). Dissociation: Cognitive Capacity or Dysfunction? Journal of Trauma & Dissociation, 7, 115-134.
Sartre, J. P. (1974). Mdłości. Warszawa: PIW.
Sierra, M. & Berrios, G. E. (2001). The Phenomenological Stability of Depersonalization: Comparing the Old with the New. Journal of Nervous & Mental Disease, 189(9), 629-636.
Shor, R. (1959). Hypnosis and the concept of the generalized reality-orientation. American Journal of Psychotherapy, 13, 582-602.
Sokolik, Z. (1997). Leczenie psychoz - schizofrenia. Świat Psychoanalizy, nr 5-6. http://pip.uwb.edu.pl./swiat/nr5-6/sokolik.htm (dostęp 21.01.2004).
Staden, van, C. W. (2002). Linguistic Markers of Recovery: Theoretical Underpinnings of First Person Pronoun Usage and Semantic Positions of Patients. Philosophy, Psychiatry, & Psychology, 9(2), 105-121.
Stott, R. (2007). When Head and Heart Do Not Agree: A Theoretical and Clinical Analysis of Rational-Emotional Dissociation (RED) in Cognitive Therapy. Journal of Cognitive Psychotherapy, 21(1), 37-50.
Tart, C. T. (1969). Altered States of Consciousness. New York: Wiley.
Waller, N. G., Putnam, F. W. & Carlson, E. B. (1996). Types of Dissociation and Dissociative Types: A Taxometric Analysis pf Dissociative Experiences. Psychological Methods, 1, 300-321.
Wilson, C. (1959). Outsider. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Zimbardo, P. G. & Ruch, F. L. (1988). Psychologia i życie. Wyd. 1. Warszawa: PWN.
Bandler, R. (1985). Using Your Brain - for a change. Moab: Real People Press.
Baranowska, A. (2005). Sytuacyjne i psychologiczne korelaty zwiększonego i zmniejszonego poczucia rzeczywistości własnego istnienia. Niepublikowana praca magisterska. Kraków: Instytut Psychologii Stosowanej UJ.
Bernstein, E. M. & Putnam, F. W. (1986). Development, reliability and validity of a dissociation scale. Journal of Nervous and Mental Disease, 174, 727-735.
Chwistek, L. (1921/1961). Wielość rzeczywistości. In K. Pasenkiewicz (Ed.), Pisma filozoficzne i logiczne (pp. 31-127), T. 1, Warszawa: PWN.
Chwistek, L. (1924/1960). Wielość rzeczywistości w sztuce. In K. Estreicher (Ed.), Wielość rzeczywistości w sztuce i inne szkice literackie (pp. 51-73). Warszawa: Czytelnik.
Csikszentmihalyi, M. (1996). Przepływ. Psychologia optymalnego doświadczenia. Warszawa: Wyd. Studio EMKA.
Dilts, R. B. & Delozier, J. A. (2000). Encyclopedia of Systemic Neuro-Linguistic Programming and NLP New Coding. NLP University Press: Scotts Valley, CA. http://www.nlpuniversitypress.com (dostęp 12.03.2007).
Edge, L. W. (2004). A phenomenological study of directed dissociation. Journal of Humanistic Psychology, 44(2) 155-181.
Fromm, E. (1978). Ucieczka od wolności. Warszawa: Czytelnik.
Grosso, M. (1998). Inspiration, mediumship, surrealizm: the concept of creative dissociation. In S. Krippner & S. M. Powers (Eds.), Broken Images, Broken Selves: Dissociative Narratives in Clinical Practise. Publisher: Brunner/Mazel.
Herzyk, A. (2001). Nieświadomość percepcyjna, poznawcza i emocjonalna z perspektywy neuropsychologii klinicznej. In R. K. Ohme, M. Jarymowicz & J. Reykowski (Eds.), Automatyzmy w procesach przetwarzania informacji (pp. 44-57). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, SWPS.
Herzyk, A. (2005). Kliniczna neuropsychologia a psychologia kliniczna. In H. Sękowa, Psychologia kliniczna (pp. 183-201), T. 2. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Ijzendorn, van M. H. & Schuengel, C. (1996). The measurement of dissociation in normal and clinical populations: Meta-analytic validation of the Dissociative Experiences Scale (DES). Clinical Psychology Review, 2, 365-383.
Kaplan, H. I. & Sadock, B. J. (1998). Psychiatria kliniczna. Wrocław: Urban and Partner.
Kępiński, A. (1972). Schizofrenia. Warszawa: PZWL.
Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. (1992/1997). Kraków: Wyd. „Vesalius”.
Kokoszka, A. (1992). Zmienione stany świadomości - historia pojęcia i przegląd badań. Psychiatria Polska, 23, 543-552.
Kubacka-Jasiecka, D. (2004). Nie widzę, nie słyszę i milczę... O psychologii świadków przemocy (pp. 183-221). In P. Piotrowski (Ed.), Przemoc i marginalizacja. Patologie społecznego dyskursu. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Matecka, M. & Wycisk, J. (2003). Dysocjacja: różnorodność kontekstów i znaczeń. Czasopismo Psychologiczne, 9(2), 199-205.
Medford, N., Sierra, M., Baker, D. & David, A. S. (2005). Understanding and treating depersonalisation disorder. Advances in Psychiatric Treatment, 11, 92-100.
Mudyń, K. (2003). O wielości rzeczywistości w koncepcji Leona Chwistka (i mnogości osobowości jej autora). Przegląd Filozoficzny-Nowa Seria, 45, 101-112.
Mudyń, K. (2001). Technoświadomość. O zmieniającym się poczuciu realności i własnej tożsamości u użytkowników cyberprzestrzeni. In D. Kubacka-Jasiecka (Ed.), Człowiek wobec zmiany. Rozważania psychologiczne (pp. 182-193). Kraków: Wydawnictwo UJ.
Mudyń, K. (2007). W poszukiwaniu prywatnych orientacji ontologicznych. Psychologiczne badania nad oceną realności desygnatów pojęć. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Myśliwiec, A. (2009). Poczucie realności Ja a samoocena. Niepublikowana praca magisterska. Kraków: Instytut Psychologii Stosowanej UJ.
Nicolai, N. J. (2001). The Dissociative Disorders. http://www.empty-memories.nl/disneuroE.html (dostęp 24.10.2006).
Noyes, A. P. & Kolb, L. C. (1963/1969). Nowoczesna psychiatria kliniczna. Warszawa: PZWL.
Ruiter, M. B., Elzinga, B. M. & Phaf, R. H. (2006). Dissociation: Cognitive Capacity or Dysfunction? Journal of Trauma & Dissociation, 7, 115-134.
Sartre, J. P. (1974). Mdłości. Warszawa: PIW.
Sierra, M. & Berrios, G. E. (2001). The Phenomenological Stability of Depersonalization: Comparing the Old with the New. Journal of Nervous & Mental Disease, 189(9), 629-636.
Shor, R. (1959). Hypnosis and the concept of the generalized reality-orientation. American Journal of Psychotherapy, 13, 582-602.
Sokolik, Z. (1997). Leczenie psychoz - schizofrenia. Świat Psychoanalizy, nr 5-6. http://pip.uwb.edu.pl./swiat/nr5-6/sokolik.htm (dostęp 21.01.2004).
Staden, van, C. W. (2002). Linguistic Markers of Recovery: Theoretical Underpinnings of First Person Pronoun Usage and Semantic Positions of Patients. Philosophy, Psychiatry, & Psychology, 9(2), 105-121.
Stott, R. (2007). When Head and Heart Do Not Agree: A Theoretical and Clinical Analysis of Rational-Emotional Dissociation (RED) in Cognitive Therapy. Journal of Cognitive Psychotherapy, 21(1), 37-50.
Tart, C. T. (1969). Altered States of Consciousness. New York: Wiley.
Waller, N. G., Putnam, F. W. & Carlson, E. B. (1996). Types of Dissociation and Dissociative Types: A Taxometric Analysis pf Dissociative Experiences. Psychological Methods, 1, 300-321.
Wilson, C. (1959). Outsider. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Zimbardo, P. G. & Ruch, F. L. (1988). Psychologia i życie. Wyd. 1. Warszawa: PWN.
Downloads
Published
2012-12-01
How to Cite
Mudyń, K. (2012). Feeling of unreality and its contexts. The phenomenological aspects of dissociative processes. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Psychologica, 5(1), 85–100. Retrieved from https://studia-psychologica.uken.krakow.pl/article/view/5581
Issue
Section
Articles
