Polskie kobiety doświadczające niepłodności w obliczu prawnych i etycznych dylematów – doniesienie z badań
Słowa kluczowe:
niepłodność, polskie prawo, dylematy etyczneAbstrakt
Celem przeprowadzonych badań było poznanie opinii kobiet cierpiących na niepłodność w odniesieniu do najbardziej kontrowersyjnych zagadnień związanych z reprodukcją wspomaganą, która nadal jest przedmiotem publicznej dyskusji w Polsce pomimo ustawy z 2015 r. regulującej te kwestie. Badania porównują opinie kobiet na różnych etapach przeżywania niepłodności. Badana grupa składała się z 884 kobiet: poddawanych leczeniu, wychowujących dziecko (urodzone dzięki leczeniu lub adopcyjne), przechodzących przez procedury adopcyjne i tych, które postanowiły pozostać bezdzietne. Postawy wobec bioetycznych problemów w niepłodności badano przy użyciu autorskiej skali. Polskie kobiety mają zróżnicowane poglądy na temat najbardziej kontrowersyjnych etycznie kwestii. Osoby badane przejawiały najbardziej konserwatywne poglądy wobec dostępności IVF dla par homoseksualnych (ponad 60% badanych miało poglądy konserwatywne) oraz dostępności IVF dla osób niezamężnych (ponad 40% badanych miało poglądy konserwatywne). Porównanie opinii na temat dylematów bioetycznych kobiet w różnych fazach niepłodności ujawnia interesujące i statystyczne istotne wyniki (p < ,001). Techniki wspomaganego rozrodu z wykorzystywania komórek partnera były bardzo szeroko akceptowane (ponad 80%), w przeciwieństwie do technik, w których wykorzystuje się komórki dawcy (zaakceptowane przez ok. 40% badanych). Istotne informacje dotyczące dylematów bioetycznych w kwestii leczenia bezpłodności mogą być wykorzystywane do przewidywania decyzji co do przebiegu leczenia niepłodności. Zebrane opinie stanowią ważny głos w publicznej debacie na temat przepisów prawnych w zakresie bioetyki związanych z reprodukcją wspomaganą.Bibliografia
Baor, L., & Blickstein, I. (2005). Psychosocial aspects of the direct path from infertility to the “instant family”: are all risks known. Harefuah, 144, 335-382.
Bielawska- Batorowicz, E. (1990). Psychologiczne aspekty rozpoznawania i leczenia niepłodności. Ginekologia Polska, 61, 629-633.
Bielawska-Batorowicz, E. (1998). Niepłodność i jej wybrane psychospołeczne aspekty. Ginekologia Polska, 69, 1116-1125.
Dembińska, A. (2012). Bioethical dilemmas of assisted reproduction in the opinions of Polish women in infertility treatment: a research report. Journal of Medical Ethics, 38, 731-734.
Dembińska, A. (2014). Psychological costs of life crisis in Polish women treated for infertility. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 1, 96-107.
Dembińska, A. (2015). Różnice w zakresie satysfakcji z życia u kobiet będących matkami po leczeniu niepłodności a matkami adopcyjnymi. In M. Kornaszewska-Polak (Ed.),
Wystarczająco dobre życie. Konteksty psychologiczne (pp. 105-117). Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza „Humanitas”.
Dembińska, A. (2016a). Psychological determinants of life satisfaction in women undergoing infertility treatment. Health Psychology Report, 4 (2), 146-158.
Dembińska, A. (2016b). Childlessness - psychological consequences of decisions taken while experiencing infertility. Polish Journal of Applied Psychology, 14 (3), 9-26.
Dolińska, B. (2014). Bezdzietność. Perspektywa społeczno-kulturowa. Sopot: Smak Słowa.
Domitrz J., & Kulikowski M. (1997). Epidemiologia. In T. Pisarski & Szamatowicz (Eds.), Niepłodność (pp. 13-18). Warszawa: PZWL.
Gutowska, A. (2008). Rodzicielstwo adopcyjne. Wybrane aspekty funkcjonowania rodzin adopcyjnych. Lublin: Wyd. KUL.
Houghton, D., & Houghton, P. (1987). Coping whit Childlessness. London-Sydney: Unwin Peperback.
Jacobson, M.H., Chin, H.B., Mertens, A.C., Spencer, J.B., Fothergill, A., & Howards P.P. (2017). Research on Infertility: Definition Makes a Difference. Revisited. American Journal of Epidemiology, 187, 337-346.
Jan Paweł II (1999a). Ojcostwo i macierzyństwo w zamyśle Bożym. Przemówienie do uczestników Tygodnia Studiów nad małżeństwem i rodziną. 27 VIII 1999. L'Osservatore Romano, 11; https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/ojcostwo_macierzynstwo_27051999.html.
Jan Paweł II (1999b). W obronie rodziny i jej praw. Przemówienie do uczestników zgromadzenia plenarnego Papieskiej Rady ds. Rodziny. 4 VI 1999; L'Osservatore Romano, 11; https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/obrona_rodziny_04061999.html.
Journal of Laws of the Republic of Poland 2015, item 1087; Act on infertility treatment.
Kalus, A. (2003). Dynamika zmian obrazu siebie u małżonków adoptujących dziecko. In W świecie dziecka osieroconego i rodziny adopcyjnej, 97-108.
Makara-Studzińska, A., Wdowiak, A. (2009). Psychologiczna sytuacja kobiety niepłodnej. In M. Makara-Studzińska, G. Iwanowicz-Palus (Eds.), Psychologia w położnictwie i ginekologii. Warszawa: PZWL, 137-153.
McCarthy, M.P. (2008). Women’s lived experience of infertility after unsuccessful medical intervention. Journal of Midwifery and Women’s Health, 53, 319-24.
McGrath, J.M.S., Zukowsky, K., Baker, B. (2010). Parenting after infertility: issues for families and infants. MCN. The American Journal of Maternal Child Nursing 35 (3), 156-164.
Milewska, E. (2003). Charakterystyka motywacji do adopcji dziecka na podstawie badań kandydatów na rodziców adopcyjnych. In A. Kalus (Ed.), W świecie dziecka osieroconego i rodziny adopcyjnej. Opole: Wyd. Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 163-176.
Motyka, M., & Golańska, Z. (1982). Psychologiczne problemy małżeństw niepłodnych. Ginekologia Polska, 10, 713-716.
Bielawska- Batorowicz, E. (1990). Psychologiczne aspekty rozpoznawania i leczenia niepłodności. Ginekologia Polska, 61, 629-633.
Bielawska-Batorowicz, E. (1998). Niepłodność i jej wybrane psychospołeczne aspekty. Ginekologia Polska, 69, 1116-1125.
Dembińska, A. (2012). Bioethical dilemmas of assisted reproduction in the opinions of Polish women in infertility treatment: a research report. Journal of Medical Ethics, 38, 731-734.
Dembińska, A. (2014). Psychological costs of life crisis in Polish women treated for infertility. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 1, 96-107.
Dembińska, A. (2015). Różnice w zakresie satysfakcji z życia u kobiet będących matkami po leczeniu niepłodności a matkami adopcyjnymi. In M. Kornaszewska-Polak (Ed.),
Wystarczająco dobre życie. Konteksty psychologiczne (pp. 105-117). Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza „Humanitas”.
Dembińska, A. (2016a). Psychological determinants of life satisfaction in women undergoing infertility treatment. Health Psychology Report, 4 (2), 146-158.
Dembińska, A. (2016b). Childlessness - psychological consequences of decisions taken while experiencing infertility. Polish Journal of Applied Psychology, 14 (3), 9-26.
Dolińska, B. (2014). Bezdzietność. Perspektywa społeczno-kulturowa. Sopot: Smak Słowa.
Domitrz J., & Kulikowski M. (1997). Epidemiologia. In T. Pisarski & Szamatowicz (Eds.), Niepłodność (pp. 13-18). Warszawa: PZWL.
Gutowska, A. (2008). Rodzicielstwo adopcyjne. Wybrane aspekty funkcjonowania rodzin adopcyjnych. Lublin: Wyd. KUL.
Houghton, D., & Houghton, P. (1987). Coping whit Childlessness. London-Sydney: Unwin Peperback.
Jacobson, M.H., Chin, H.B., Mertens, A.C., Spencer, J.B., Fothergill, A., & Howards P.P. (2017). Research on Infertility: Definition Makes a Difference. Revisited. American Journal of Epidemiology, 187, 337-346.
Jan Paweł II (1999a). Ojcostwo i macierzyństwo w zamyśle Bożym. Przemówienie do uczestników Tygodnia Studiów nad małżeństwem i rodziną. 27 VIII 1999. L'Osservatore Romano, 11; https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/ojcostwo_macierzynstwo_27051999.html.
Jan Paweł II (1999b). W obronie rodziny i jej praw. Przemówienie do uczestników zgromadzenia plenarnego Papieskiej Rady ds. Rodziny. 4 VI 1999; L'Osservatore Romano, 11; https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/obrona_rodziny_04061999.html.
Journal of Laws of the Republic of Poland 2015, item 1087; Act on infertility treatment.
Kalus, A. (2003). Dynamika zmian obrazu siebie u małżonków adoptujących dziecko. In W świecie dziecka osieroconego i rodziny adopcyjnej, 97-108.
Makara-Studzińska, A., Wdowiak, A. (2009). Psychologiczna sytuacja kobiety niepłodnej. In M. Makara-Studzińska, G. Iwanowicz-Palus (Eds.), Psychologia w położnictwie i ginekologii. Warszawa: PZWL, 137-153.
McCarthy, M.P. (2008). Women’s lived experience of infertility after unsuccessful medical intervention. Journal of Midwifery and Women’s Health, 53, 319-24.
McGrath, J.M.S., Zukowsky, K., Baker, B. (2010). Parenting after infertility: issues for families and infants. MCN. The American Journal of Maternal Child Nursing 35 (3), 156-164.
Milewska, E. (2003). Charakterystyka motywacji do adopcji dziecka na podstawie badań kandydatów na rodziców adopcyjnych. In A. Kalus (Ed.), W świecie dziecka osieroconego i rodziny adopcyjnej. Opole: Wyd. Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 163-176.
Motyka, M., & Golańska, Z. (1982). Psychologiczne problemy małżeństw niepłodnych. Ginekologia Polska, 10, 713-716.
Pobrania
Opublikowane
2017-12-01
Jak cytować
Dembińska, A. A. (2017). Polskie kobiety doświadczające niepłodności w obliczu prawnych i etycznych dylematów – doniesienie z badań. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Psychologica, 10(1), 61–68. Pobrano z https://studia-psychologica.uken.krakow.pl/article/view/5640
Numer
Dział
Artykuły
