Osobowość twórcza a wybrane aspekty funkcjonowania społecznego
Słowa kluczowe:
osobowość twórcza, funkcjonowanie społeczne, empatia, kompetencje społeczne, poczucie osamotnieniaAbstrakt
Celem prezentowanych badań jest przedstawienie związku osobowości twórczej z wybranymi aspektami funkcjonowania społecznego: empatią, kompetencjami społecznymi oraz zadowoleniem z relacji interpersonalnych. Jako teoretyczną podstawę osobowość twórczej przyjęto koncepcję postawy twórczej autorstwa Stanisława Popka. W badaniu wzięło udział 120 osób, które wypełniały zestaw narzędzi składający się z następujących metod: Kwestionariusz Twórczego Zachowania (KANH) Popka, Kwestionariusz Kompetencji Społecznych (KKS)Matczak, Indeks Reaktywności Emocjonalnej Davisa oraz Skala Rascha de Jong-Gierveld i Kamphuis w opracowaniu Rembowskiego. W badaniach wykazano między innymi związek postawy twórczej z kompetencjami społecznymi oraz z poznawczym aspektem empatii, jak również zaskakujący związek postawy odtwórczej z niskim zadowoleniem z relacji interpersonalnych (poczuciem osamotnienia, sytuacyjnym poczuciem odrzucenia i poczuciem utraty grupy towarzyskiej).Bibliografia
Averill, J.R. (2005). Emotions as mediators and as products of creative activity. W: J. Kaufman, J. Baer (red.), Creativity across domains: Faces of the muse (s. 225-243).Mahwah, NJ: Erlbaum.
Beaussart, M., Kaufman, S., Kaufman, J. (2012). Creative activity, personality, mental illness, and short-term mating success. The Journal of Creative Behavior, 46 (3), 151-167.
Davis, M.H. (1999). Empatia. O umiejetności współodczuwania. Gdańsk: GWP. De Jong-Gierveld, J., Kamphuis, F. (1985). The development of a Rasch-type loneliness scale. Applied Psychological Measurement, 9 (3), 289-299.
Cross S.E., Markus, H.R. (2002). Płeć w myśleniu, przekonaniach i działaniu: podejście poznawcze. W: B. Wojciszke (red.), Kobiety i mężczyźni: odmienne spojrzenia na różnice (s. 48-80). Gdańsk: GWP.
Feist, G.J. (1999). The influence of personality on artistic and scientific creativity. W: R.J. Sternberg (red.), Handbook of Creativity (s. 273-296). Cambridge: Cambridge University Press.
Grzelak J.Ł., Nowak A. (2000). Wpływ społeczny. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki (t. 3, s. 187-204). Gdańsk: PWN.
Jakubowska U. (1996). Wokół pojęcia „kompetencja społeczna” - ujęcie komunikacyjne. Przegląd Psychologiczny, 3/4, 28-40.
Jerzmanowska, A. (2013). Empatia oraz decentracja interpersonalna a radykalność postaw społecznych. Psychologia Społeczna, 1 (24), 3, 67-79.
Karwowski, M. (2009). Zgłębianie kreatywności. Studia nad pomiarem poziomu i stylu twórczości. Wydawnictwo APS.
Kaufman, S.B., Kozbelt, A., Bromley, M.L., Geher, G., Miller, G. (2008). The role of creativity and humor in human mate selection. W: G. Geher, G. Miller (red.), Mating intelligence: Sex, relationships, and the mind’s reproductive system (s. 227-262). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
Kuspit, M. (2004). Postawa twórcza a poziom kompetencji społecznych. W: S. Popek (red.), Twórczość w teorii i praktyce (s. 179-190). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Lewicka-Zelent A., Abramciów R. (2014). Empatyczność i poczucie alienacji młodzieży uzdolnionej muzycznie. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica, VII, 38-56.
Matczak, A. (2007). Kwestionariusz Kompetencji Społecznych KKS. Warszawa: PTP.
Nęcka, E. (2002). Psychologia twórczości. Gdańsk: GWP.
Nickerson, R.S. (1999). Enhancing creativity. W: R.J. Sternberg (red.), Handbook of Creativity (s. 392-430). New York: Cambridge University Press.
Popek, S. (2000). Kwestionariusz Twórczego Zachowania. KANH. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Popek, S. (2003). Człowiek jako jednostka twórcza. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Rembowski, J. (1992). Samotność. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Rogers, C. (1959). Towards a theory of creativity. W: H.H. Anderson (red.), Creativity and Its Cultivation. New York: Harper and Row.
Simonton, D.K. (1988). Scientific genius: A psychology of science. New York: Cambridge University Press.
Sternberg, R.J. (1988). A three-facet model of creativity. W: R.J. Sternberg (red.), The nature of creativity (s. 125-147). New York: Cambridge University Press.
Trzebiński, J. (1980). Osobowościowe warunki twórczości. W: J. Reykowski (red.), Osobowość a społeczne zachowanie się ludzi (s. 107-135). Warszawa: KiW.
Beaussart, M., Kaufman, S., Kaufman, J. (2012). Creative activity, personality, mental illness, and short-term mating success. The Journal of Creative Behavior, 46 (3), 151-167.
Davis, M.H. (1999). Empatia. O umiejetności współodczuwania. Gdańsk: GWP. De Jong-Gierveld, J., Kamphuis, F. (1985). The development of a Rasch-type loneliness scale. Applied Psychological Measurement, 9 (3), 289-299.
Cross S.E., Markus, H.R. (2002). Płeć w myśleniu, przekonaniach i działaniu: podejście poznawcze. W: B. Wojciszke (red.), Kobiety i mężczyźni: odmienne spojrzenia na różnice (s. 48-80). Gdańsk: GWP.
Feist, G.J. (1999). The influence of personality on artistic and scientific creativity. W: R.J. Sternberg (red.), Handbook of Creativity (s. 273-296). Cambridge: Cambridge University Press.
Grzelak J.Ł., Nowak A. (2000). Wpływ społeczny. W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki (t. 3, s. 187-204). Gdańsk: PWN.
Jakubowska U. (1996). Wokół pojęcia „kompetencja społeczna” - ujęcie komunikacyjne. Przegląd Psychologiczny, 3/4, 28-40.
Jerzmanowska, A. (2013). Empatia oraz decentracja interpersonalna a radykalność postaw społecznych. Psychologia Społeczna, 1 (24), 3, 67-79.
Karwowski, M. (2009). Zgłębianie kreatywności. Studia nad pomiarem poziomu i stylu twórczości. Wydawnictwo APS.
Kaufman, S.B., Kozbelt, A., Bromley, M.L., Geher, G., Miller, G. (2008). The role of creativity and humor in human mate selection. W: G. Geher, G. Miller (red.), Mating intelligence: Sex, relationships, and the mind’s reproductive system (s. 227-262). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
Kuspit, M. (2004). Postawa twórcza a poziom kompetencji społecznych. W: S. Popek (red.), Twórczość w teorii i praktyce (s. 179-190). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Lewicka-Zelent A., Abramciów R. (2014). Empatyczność i poczucie alienacji młodzieży uzdolnionej muzycznie. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica, VII, 38-56.
Matczak, A. (2007). Kwestionariusz Kompetencji Społecznych KKS. Warszawa: PTP.
Nęcka, E. (2002). Psychologia twórczości. Gdańsk: GWP.
Nickerson, R.S. (1999). Enhancing creativity. W: R.J. Sternberg (red.), Handbook of Creativity (s. 392-430). New York: Cambridge University Press.
Popek, S. (2000). Kwestionariusz Twórczego Zachowania. KANH. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Popek, S. (2003). Człowiek jako jednostka twórcza. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Rembowski, J. (1992). Samotność. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Rogers, C. (1959). Towards a theory of creativity. W: H.H. Anderson (red.), Creativity and Its Cultivation. New York: Harper and Row.
Simonton, D.K. (1988). Scientific genius: A psychology of science. New York: Cambridge University Press.
Sternberg, R.J. (1988). A three-facet model of creativity. W: R.J. Sternberg (red.), The nature of creativity (s. 125-147). New York: Cambridge University Press.
Trzebiński, J. (1980). Osobowościowe warunki twórczości. W: J. Reykowski (red.), Osobowość a społeczne zachowanie się ludzi (s. 107-135). Warszawa: KiW.
Pobrania
Opublikowane
2016-12-01
Jak cytować
Borawski, D. (2016). Osobowość twórcza a wybrane aspekty funkcjonowania społecznego. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Psychologica, 9(1), 93–109. Pobrano z https://studia-psychologica.uken.krakow.pl/article/view/5626
Numer
Dział
Artykuły
