Kulturowe ramy stylów radzenia sobie ze stresem. Rola indywidualizmu, kolektywizmu i afiliacyjności
Słowa kluczowe:
indywidualizm, kolektywizm, afiliacyjność, style radzenie sobie ze stresemAbstrakt
Celem badań było określenie wpływu orientacji indywidualistycznej, kolektywistycznej i afiliacyjnej na wybór stylu radzenia sobie ze stresem. Przewidywano, że wysoki stopień indywidualizmu będzie sprzyjał wybieraniu stylów polegających na przemianie, obwinianiu siebie i koncentrowaniu się na problemie, kolektywizm będzie skłaniał do stosowania stylów polegających na kontrolowaniu emocji i wzorowaniu się na innych, natomiast afiliacyjność będzie związana z wybieraniem stylu odreagowywania, rozumianego jako ekspresja negatywnych emocji i opowiadanie o problemie. W badaniach wykorzystano polską adaptację Skali do pomiaru radzenia sobie ze stresem (WCQ) Lazarusa i Folkman w adaptacji Łosiaka oraz Skalę Indywidualizmu, Kolektywizmu i Afiliacyjności opracowaną przez Adamską. Z przeprowadzonych badań wynika, że wysoki stopień indywidualizmu sprzyja preferowaniu koncentrowania się na problemie jako formy radzenia sobie ze stresem, natomiast kolektywizm skłania do rezygnacji i godzenia się z losem. Kolektywizm wywiera także negatywny wpływ na skłonność do kontrolowania emocji. Natomiast orientacja afiliacyjna sprzyja radzeniu sobie ze stresem poprzez koncentrowanie się na problemie i wzorowanie się na innych. Dominująca orientacja społeczna wywiera wpływ na wybór określonej strategii radzenia sobie ze stresem.Bibliografia
Adamska, K. (1997). Mapa rzeczywistości społecznej indywidualisty i kolektywisty - badania empiryczne. Przegląd Psychologiczny, 40(3-4), 443-464.
Heine, S. J., Kitayama, S., Lehman, D. R., Takata, T., Ide, E., Leung, C. & Matsumoto, H. (2001). Divergent consequences of success and failure in Japan and North America. An investigation of self-improving motivations and malleable selves. Journal of Personality and Social Psychology, 81(4), 599-615.
Hofstede, G. & Hofstede, G. J. (2007). Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Łosiak, W. (1994). Dynamika emocji i radzenia sobie w stresie psychologicznym. Badania pacjentów chirurgicznych. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Markus, S. R. & Kitayama, S. (1991). Culture and the self. Implications for cognition, emotion, and motivation. Psychological Review, 98(3), 224-253.
Reykowski, J. & Smoleńska, Z. (1993). Collectivism, individualism and interpretation of social change: Limitations of a simplistic model. Polish Psychological Bulletin, 24, 89-107.
Schwartz, S. H. & Bilsky, W. (1990). Toward a theory of universal content and structure of values: extension and cross-cultural replications. Journal of Personality and Social Psychology, 58, 878-891.
Triandis, H. C., McCusker, C. & Hui, C. H. (1990). Multimethod probes of individualism and collectivism. Journal of Personality and Social Psychology, 59, 1006-1020.
Zaleski, Z. & Triandis, H. (1991). Indywidualizm - kolektywizm Polaków. Porównania międzykulturowe. In A. Januszewski, Z. Uchnast & T. Witkowski (Eds.). Wykłady z psychologii w KUL (pp. 127-144), T. 5. Lublin: RW KUL.
Heine, S. J., Kitayama, S., Lehman, D. R., Takata, T., Ide, E., Leung, C. & Matsumoto, H. (2001). Divergent consequences of success and failure in Japan and North America. An investigation of self-improving motivations and malleable selves. Journal of Personality and Social Psychology, 81(4), 599-615.
Hofstede, G. & Hofstede, G. J. (2007). Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Łosiak, W. (1994). Dynamika emocji i radzenia sobie w stresie psychologicznym. Badania pacjentów chirurgicznych. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Markus, S. R. & Kitayama, S. (1991). Culture and the self. Implications for cognition, emotion, and motivation. Psychological Review, 98(3), 224-253.
Reykowski, J. & Smoleńska, Z. (1993). Collectivism, individualism and interpretation of social change: Limitations of a simplistic model. Polish Psychological Bulletin, 24, 89-107.
Schwartz, S. H. & Bilsky, W. (1990). Toward a theory of universal content and structure of values: extension and cross-cultural replications. Journal of Personality and Social Psychology, 58, 878-891.
Triandis, H. C., McCusker, C. & Hui, C. H. (1990). Multimethod probes of individualism and collectivism. Journal of Personality and Social Psychology, 59, 1006-1020.
Zaleski, Z. & Triandis, H. (1991). Indywidualizm - kolektywizm Polaków. Porównania międzykulturowe. In A. Januszewski, Z. Uchnast & T. Witkowski (Eds.). Wykłady z psychologii w KUL (pp. 127-144), T. 5. Lublin: RW KUL.
Pobrania
Opublikowane
2012-12-01
Jak cytować
Probosz, K., & Sobczyk, A. (2012). Kulturowe ramy stylów radzenia sobie ze stresem. Rola indywidualizmu, kolektywizmu i afiliacyjności. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Psychologica, 5(1), 101–111. Pobrano z https://studia-psychologica.uken.krakow.pl/article/view/5582
Numer
Dział
Artykuły